Qualities of Humanness

Abstract

This article considers the materialization of human representations in Neolithic northern Greece and particularly the materials used in their production. Contending that materialization is contingent upon but not reducible to the materials used, an attempt is made to understand the implications of using different materials to represent humans, especially clay and stone. Thus, it is suggested that in the earlier Neolithic, clay and stone were reserved for different classes of artefacts. Human figures in this period show an interest in action, whereas in the later Neolithic, changes occur that suggest a preoccupation with the substance of the figures. It is suggested that these changes point to the emergence of different subjectivities during the later Neolithic.

Οργάνωση Του Χώρου Και Οικιστικά Στοιχεία Στους Νεολιθικούς Οικισμούς Της Κεντρικής Μακεδονίας

“…«Νοικοκυριό» ή «οίκος» Στο επίπεδο του ενδοκοινοτικού χώρου κεντρικό θέμα συζήτησης για τη σύγχρονη έρευνα είναι το «νοικοκυριό» ή «οίκος», οι επιμέρους, δηλαδή, κοινωνικές ενότητες που απαρτίζουν τον οικισμό, διαμορφώνοντας μάλιστα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 σχετικό κλάδο (household archaeology). Η συζήτηση για το θέμα αυτό είναι πολύ εκτεταμένη (Yanagisako 1979, Wilk & Rathje 1982, Halstead 1995, Allison 1999, Souvatzi 2000, Tomkins 2004, Düring & Marciniak 2006, Nanoglou 2008 και αναδεικνύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε χρησιμοποιώντας την έννοια.…”

“…Το ίδιο το σπίτι, δεν εκλαμβάνεται μόνο ως ένας χώρος προστασίας, ή και άσκησης δραστηριότητας, αλλά ως ένα περίπλοκο και φορτισμένο με νόημα τμήμα του υλικού πολιτισμού που εκφράζει μεν τις φυσικές, αλλά και τις κοινωνικές και συμβολικές πλευρές της ζωής των κατοίκων του (Stevanović 1997: 335). Στο πλαίσιο αυτό όμως το σπίτι είναι αυτό που ενδεχομένως συγκροτεί μια ταυτότητα (Hodder 1998) και πιθανόν αυτή η ταυτότητα να είναι διαφορετική από ένα «νοικοκυριό» (Nanoglou 2008).…”

“…Η τάφρος Δ διαχωρίζει τμήμα του οικισμού από το οποίο ελάχιστα ίχνη έχουν σωθεί.Η εντυπωσιακή αλλαγή που σημειώνεται προς το τέλος της φάσης ΜΚΙΙ, με την εμφάνιση της πυκνής διάταξης των υπέργειων πλέον οικημάτων, δεν αφήνει πολύ ελεύθερο χώρο για κοινόχρηστη αξιοποίηση, παρότι με αυτή την περίοδο συνδέονται ενδεχομένως δύο μεγάλες θερμικές κατασκευές τοποθετημένες σε εξωτερικούς χώρους.Τα σωζόμενα δεδομένα δεν είναι αρκετά για τη διαμόρφωση της εικόνας του οικισμού κατά το νέο αυτό οικιστικό επεισόδιο που δεν μετατοπίζεται, αλλά χτίζεται για πρώτη φορά επάνω στο προηγούμενο.Η αναζήτηση των «νοικοκυριών»/«οίκων».Ο όρος «νοικοκυριό» ή «οίκος» (household) είναι μια ερμηνευτική προσέγγιση των οικιακών ενοτήτων που αποτελούν τον οικισμό και που συγκροτούν τις μονάδες κοινωνικής και οικονομικής αναπαραγωγής(Κωτσάκης 2004: 59). Η χρήση του «νοικοκυριού» ως εργαλείου ανάλυσης της κοινότητας, όπως φαίνεται να προκύπτει από τη σχετική βιβλιογραφία που αφορά την ελλαδική και βαλκανική νεολιθική(Chapman 1989: 37), προϋποθέτει τον καθορισμό του σε επίπεδο χώρου και ανθρώπινου δυναμικού, ενώ θεωρείται ένα εξ ορισμού υπάρχον επίπεδο ανάλυσης(Nanoglou 2008). Συχνά, ταυτίζεται με το χώρο ενός κτίσματος, όπως αυτονόητα ξεχωρίζει σε μια κάτοψη, αλλά και με την αντίληψη της πυρηνικής οικογένειας, ενώ η δυναμική που αναπτύσσεται ανάμεσα στα «νοικοκυριά» με τις αμοιβαίες σχέσεις που διαμορφώνονται μέσω της καθημερινής επιβίωσης και το μοίρασμα κοινών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων θεωρείται ότι δρα συνεκτικά για το σύνολο της κοινότητας με τη δημιουργία κοινής ταυτότητας, μέσα σε ένα οικονομικό πλαίσιο που ταυτίζεται με την υιοθέτηση του μοντέλου του οικιακού τρόπου παραγωγής (domestic mode of production), όπως έχει διατυπωθεί από τον Sahlins (1972) και υποστηριχτεί από τονHalstead (1989: 70-71, 1996: 301-303, βλ.…”