Rachunkowość zrównoważona w ujęciu kognitywno-teoretycznym

Abstract

Rachunkowość podlega nieustannym procesom ewolucyjnym. Od lat jej rozwój jest stymulowany przez rozwój gospodarczy, a także rozwój społeczny i środowiskowy. W ostatnich dekadach proces ewolucji rachunkowości nabrał większego tempa, na co wpłynęła w szczególności koncepcja rozwoju zrównoważonego. Szybkość zmian działań praktycznych i badań naukowych w zakresie rozwoju zrównoważonego nie pozwoliła dotychczas na jednoznaczne wskazanie roli rachunkowości w tym obszarze. Przeprowadzone w niniejszej rozprawie rozważania wypełniają lukę badawczą dotyczącą wykorzystania rachunkowości przedsiębiorstwa na potrzeby rozrachunku przedsiębiorstwa z tytułu jego ekonomicznej, społecznej i środowiskowej odpowiedzialności. Autorka analizuje przesłanki rozwoju rachunkowości na potrzeby sprawozdawczości z dokonań przedsiębiorstwa zrównoważonego oraz zarządzania nim w świetle teorii pozytywnych i normatywnych, a następnie podejmuje próbę konceptualizacji rachunkowości zrównoważonej. W konstruowaniu ram koncepcyjnych autorka przyjmuje założenie, iż rachunkowość zrównoważona może niezmiennie stanowić bazę normatywną, odwzorowującą społeczno-ekonomiczne zjawiska gospodarcze z uwzględnieniem ochrony środowiska, oddziaływania społecznego i etycznych zasad komunikowania informacji. Ramy koncepcyjne ukazują sposób integrowania rachunkowości zrównoważonej ze stosowanym przez przedsiębiorstwo systemem rachunkowości finansowej i zarządczej organizacji w celu generowania informacji finansowych i niefinansowych o stopniu realizacji zasad rozwoju zrównoważonego. Ramy koncepcyjne kreują także rolę rachunkowości zrównoważonej w kształtowaniu społecznych relacji z interesariuszami przedsiębiorstwa. Poprzez właściwe ukierunkowywanie instytucjonalizacji praw i obowiązków kluczowych interesariuszy organizacji, a także sankcjonowanie norm i wartości moralnych w komunikowaniu dokonań, wspierają faktyczną legitymizację działalności związanej z realizacją zasad rozwoju zrównoważonego.

Sustainability accounting in the Covid-19 pandemic and post-pandemic times

“…Sustainability accounting and accountability topics are presented by many researchers and practitioners, including management accounting and organisational decision--making, sustainability reporting frameworks and practices, ESG investments, as well as sustainability assurance. The research is positive (e.g., (Fernando & Lawrence, 2014;Zyznarska-Dworczak, 2018) and normative (e.g., (Bose, Dong, & Simpson, 2019;Lamberton, 2005;Raluca Ivan, 2009;Zyznarska-Dworczak, 2016, 2019). Nevertheless, little was known about the role of sustainability accounting in times of pandemic, and the existing ones are mostly of a normative nature (e.g., Bui & de Villiers, 2021).…”

Polityka rachunkowości w badaniu sprawozdania finansowego

“…W literaturze przedmiotu wskazywane są różne funkcje polityki rachunkowości, które dotyczą zarówno perspektywy makro-, i mikroekonomicznej. W ujęciu makroekonomicznym polityka rachunkowości oznacza zbiór przepisów prawnych, standardów oraz dyrektyw metodologicznych stosowanych w celu określenia zasad rachunkowości w danym państwie w pewnym okresie (Foster, 1980;Morris, 1987;Brzezin, 1998, s. 22;Zyznarska-Dworczak, 2019;Dhole i in., 2021). Z kolei polityka rachunkowości w ujęciu mikroekonomicznym dotyczy danej jednostki gospodarczej, zgodnie z przyjętymi w makropolityce zasadami rachunkowości.…”