Ramazan Orucu Tutan Diabetes Mellitus Hastalarında Kendi Kendine Glikoz Takibinin Glisemik Kontrole Etkisi

Abstract

Amaç: Diyabetli hastaların önemli bir bölümünün, doktorlarının ve güvenilir otoritelerin tavsiyelerine rağmen Ramazan ayında oruç tutmakta ısrar ettiği bilinmektedir. Bu hastalara mümkün olan en iyi bakım ve desteği sağlamak için, International Alliance tarafından Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) ve Diyabet ve Ramazan (DAR) Uluslararası İttifakı pratik kılavuzları oluşturulmuştur. Bu çalışmanın amacı, Ramazan orucu tutan diyabetik hastalarda hekime danışma ve kendi kendine glukoz izleminin diyabet yönetimine etkisini araştırmaktı. Metod: Bu retrospektif gözlemsel çalışmaya diyabet tanısı konan, diyabet polikliniğine Ramazandan sonra kontrole gelen ve Ramazan öncesi poliklinik takibini yapan 18 yaş üstü hastalar dahil edildi. Oruç tutmuş olan hastalara (öncesinde tutmuş olan ve olmayan) daha önceki oruç deneyimleri, Ramazandan önce doktora danışıp danışmadıkları, oruç tutanların bu Ramazanı nasıl geçirdikleri sorulup anket doldurulmuştur. Oruç tutan hastaların Ramazan öncesi ve sonrası biyokimyasal verileri analiz edildi. Bulgular: Çalışmaya 98'i (%24.9) oruç tutan 394 diyabetli hasta katıldı. Oruç tutan diyabetli hastaların yaş ortalaması 59.7 ± 12.3 yıl olup, % 39.2'si kadındı. Oruç tutanların %86.7'sinin 15 günden fazla oruç tuttuğu tespit edildi. Erkeklerde açlık oranları kadınlara göre daha yüksekti (%32.4 -%20.8) Tip 2 DM'li hastaların %25.9'unun, tip 1 DM'li hastaların %10.3'ünün oruç tuttuğu saptandı. Oruç tutmak isteyen hastaların %62.8'inin bu konuda hekime başvurduğu, %55.3'ünün hekim tarafından risk tespit edildiği ve %70'inin kendi kendine kan glukoz izlemi(SMBG) ile takip edildiği belirlendi. Oruç tutan hastaların %23.4'ünün (23/98) kullanılan diyabet ilaçlarının sayısında veya dozunda azalma olduğu; %5.1 (5/98) orucu bozacak bir komplikasyon yaşandığı; %16,3'ünün kilo aldığı (2.8 ± 2.4 kg) ve %23.5'i kilo verdiği (2.7 ± 1.9 kg) gözlendi. HbA1c'de belirgin bir artış ve idrar albumin atılımında anlamlı bir düşüş saptandı. Kişisel kan şekerini takip edenlerin A1c kontrolünün takip etmeyenlere göre daha iyi korunduğu belirlendi. Sonuç: Çalışmamızda diyabetli hastaların dörtte birinin oruç tuttuğu görüldü. Bu çalışmanın en değerli sonucu, diyabet hastalarının, Ramazan ayında doktor konsültasyonu alıp almadıklarına bakılmaksızın, SMBG ile kendi kendine oto kontrol mekanizması sağlayarak daha başarılı bir diyabet kontrolü elde etmiş olmasıdır.