Rare occupational respiratory diseases

Abstract

W pracy przedstawiono specyfikę rzadko występujących chorób układu oddechowego o nietypowych przyczynach. Omówiono zespół Ardystilu, charakteryzujący się wystąpieniem organizującego się zapalenia płuc, który pojawił się po raz pierwszy u pracowników tekstylnej fabryki sitodruku w wyniku narażenia na inhalację substancji używanych w przemyśle malowania aerograficznego. Opisano wtórną postać proteinozy pęcherzyków płucnych, związaną z narażeniem na czynniki chemiczne i pyły organiczne, a także wystąpienie u robotników rolnych w Portugali i płuca opryskiwaczy winnic. Przedstawiono eozynofilowe zapalenie oskrzeli, wykazujące duże podobieństwo do astmy oskrzelowej, które wystąpiło m.in. u piekarza, pielęgniarki i pracowników narażonych na akrylany, α-amylazę i gazy spawalnicze. Zagrożenie dla układu oddechowego może nieść ze sobą także praca w ekspozycji na diacetyl u pracowników fabryki wytwarzającej popcorn. Nowym czynnikiem, który może powodować choroby oskrzeli i płuc, jest włókno szklane używane przez pracowników budujących małe łodzie i statki. Zwiększone ryzyko wystąpienia dolegliwości ze strony dróg oddechowych występuje też u osób zatrudnionych we włókiennictwie, zawodowo eksponowanych na surowce lub pył bawełny. Czynnikiem ryzyka tych schorzeń są także środki przeznaczone do ochrony różnych powierzchni przed wilgocią. Rzadkie występowanie niektórych zawodowych chorób układu oddechowego powoduje, że niemożliwa jest szczegółowa analiza epidemiologiczna i ocena zależności między czynnikiem etiologicznym a rozwojem schorzenia. W niniejszym przeglądzie piśmiennictwa podkreślono, że wystąpienie choroby układu oddechowego każdorazowo wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na narażenie zawodowe i środowiskowe.