Recenzje

Abstract

W ostatnich latach zwrócono uwagę na nowy potencjał badawczy zjawisk wydawałoby się już dobrze rozpoznanych. Do nich z całą pewnością należą gabinety osobliwości, od których wywodzi się współczesne muzealnictwo. Z kolei protomuzea nauki, jakimi były gabinety historii naturalnej, wyodrębnione z gabinetów osobliwości, dały szansę wielu uczonym na poznanie egzotycznej przyrody i prowadzenie systematycznych badań nad rodzimą fl orą i fauną. Dzisiaj zgromadzone w nich okazy stanowią bazę danych o przyrodzie niepoddanej antropopresji. Działalność gabinetów z kolekcjami przyrodniczymi była konsekwencją rozpoczętej już w XVI w. "inwentaryzacji świata", do której wielu badaczy zalicza również wydawnictwa o charakterze encyklopedycznym. Tym tropem poszła Joanna Partyka, autorka książki Między scientia curiosa a encyklopedią. Europejskie konteksty dla staropolskich kompendiów wiedzy. Podjęła się interpretacji zjawisk obecnych w "epoce ciekawości", wpisując staropolską twórczość, taką jak kompendia wiedzy, księgi sekretów, a nawet sylwy, w ramy europejskiej myśli humanistycznej. Książka Joanny Partyki jest pierwszym w polskiej literaturze opracowaniem, które tak obszernie traktuje piśmiennictwo tego typu z uwzględnieniem jego polskiej specyfi ki. Nowatorska interpretacja źródeł i sięganie przez autorkę do literatury europejskiej opisującej omawiane zjawiska z całą pewnością wynika z dwóch tradycji badawczych przez nią reprezentowanych, a mianowicie etnologicznej i literaturoznawczej. Joanna Partyka, chcąc zaprezentować naukową refl eksję na temat polskiego "encyklopedyzmu" napotkała na barierę bardzo trudną do pokonania ze względu na problemy terminologiczne. Postanowiła więc rozpocząć pracę od podsumowania tego, co już w literaturze zostało powiedziane na temat terminów, które według autorki są nieostre, choć powszechnie używane. Miała tu na myśli pojęcia, które w XVI i XVII w. pojawiały się w rozważaniach na temat sposobów gromadzenia, porządkowania, przechowywania i przekazywania wiedzy: encyklopedia, kompendium, "księga sekretów", a także curiositas i scientia curiosa. Wgłębiając się pracę Joanny Partyki widać, że duży wpływ wywarła na nią książka Michała Pawła Markowskiego Anatomia ciekawości (1999), z której zapożyczyła motto, a także literacką formę. Teza o konieczności uwzględniania w badaniach historyków nauki znaczenia kolekcjonerów i ich kolekcji, obecna u Markowskiego, była również mocno zaakcentowana w publikacji Neila Kenny'ego (1998). Relacje pomiędzy encyklopedią i gabinetem osobliwości zrodziły oczywiście konieczność ustosunkowania się do pracy Krzysztofa Pomiana Zbieracze i osobliwości (1987, przekład polski 1990), który tym dziełem zapoczątkował na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia badania nad "ciekawością". Joanna Partyka rozpoczęła swoje rozważania od przywołania opinii, które w polskiej literaturze pojawiły się już prawie pół wieku temu, m.in.

Use of cannabidiol in the treatment of epilepsy

“…Cannabis sativa is a plant which has been cultivated for human use for approximately 5,000 years [1][2][3]. The cannabis plant contains over 1,000 terpenes and phytocannabinoids including cannabidiol (CBD), 9-delta tetrahydrocannabinol (THC), cannabidivarin (CBDV), 9-delta tetrahydrocannabivarin (THCV), cannabinol (CBN), cannabichromene (CBC), and cannabigerol (CBG) [4]. The ancient Mesopotamians made ointments with cannabis in the treatment of the "Hand of Ghost" (a disease that according to historians is likely to have been epilepsy).…”