Reflection Of Memetic Theory On Symbolic City Silhouettes

Abstract

Şehirler için görsel bilginin sembolik tanımı diyebileceğimiz silüetler, morfolojik özellikleriyle birlikte şehrin tüm görüntüsünün tanımlanmasına olanak sağlamaktadır. Tarihsel süreç içerisinde değişen çevresel koşulların çok az bir bölümüne şahit olan insan, değişen şehir ihtiyaçlarını ve şehirleri tanımlamada kullanılan güncel teknolojileri sembolik silüetlerin değişiminde gözlemlemesi mümkündür. Değişimin ikonik, dizinsel ve anlamsal açıdan şehirlerin sembolik silüetlerine yansıması ise kültürel evrim ile doğrudan bağlantılıdır. Kültürel evrimin kuramsal tanımı olan memetik kuram, nesiller boyunca insanlar arasında aktarılan bilginin kültürel sonuçlarını gözler önüne sermektedir. Bilgiler ışığında bu çalışmada, kültürel yayılma birimi olan memler ve kültürel kodların nesilden nesile aktarılması ile şehir silüetlerinde ortaya çıkan sonuçlara evrimsel bir bakış açısı getirmek amaçlanmıştır. Çalışma, ilk olarak nitel analiz yöntemleriyle incelenerek; kültürel evrim, memetik kuram, şehir silüetleri ve sembolik silüet konulu çalışmaların alan yazın taraması yapılarak araştırma verileri incelenmiştir. Bu incelemeler sonucu ulaşılan Heylighen’in ortaya koyduğu memetik kuram ölçütleri detaylandırılarak açıklanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında alan çalışması olarak seçilen İstanbul şehrinin sembolik silüeti dijital çizim teknikleriyle analiz edilerek ortaya konulmuştur. Ayrıca benzer özellikteki New York, Dubai metropol şehirlerinin sembolik silüetleri, İstanbul şehrinin sembolik silüeti ile memetik kuram ölçütleri çerçevesinde karşılaştırılması araştırmanın nicel analiz yöntemini oluşturmaktadır. Bu bilgiler ışığında kültürel evrim ve şehirlerin sembolik silüetleri arasındaki değişimin birbirine paralel olarak gelişim gösterdiği sonucuna ulaşılmaktadır.