the percentage protein of own land of the dairy farms in the Northern part of the Netherlands have been established for the years 2016 and 2017. The realized values were subsequently compared with previous published results over 2013.Dit rapport is gratis te downloaden op https://doi.org/10.18174/479027 of op www.wur.nl/livestock-research (onder Wageningen Livestock Research publicaties). Wageningen Livestock Research aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever of auteur. Wageningen Livestock Research is NEN-EN-ISO 9001:2015 gecertificeerd. Op al onze onderzoeksopdrachten zijn de Algemene Voorwaarden van de Animal Sciences Group van toepassing. Deze zijn gedeponeerd bij de Arrondissementsrechtbank Zwolle. Wageningen Livestock Research Rapport 1173 Het gemiddelde stikstofbodemoverschot in 2016 en 2017 ligt ca 29 kg lager dan de uitgangssituatie in 2013. Dit is een afname van 17%. Ook het N-bodemoverschot exclusief veenmineralisatie is met circa 17% afgenomen. Het fosfaatbodemoverschot is gedaald van een positief overschot in 2013 (+12 kg/ha) naar een negatief overschot in 2016 (-7 kg/ha) en 2017 (-4 kg/ha). De on-farm broeikasgasemissie per hectare is t.o.v. 2013 gestegen met 7%. De on-farm broeikasgasemissie per ton melk is t.o.v. 2013 gedaald met 6%. De ammoniakemissie per hectare is gestegen, van 59 kg/ha naar circa 66 kg/ha in 2016/2017, een toename van 11%. Ook de ammoniakemissie per GVE is gestegen, van 27,0 kg/GVE naar circa 30,4 kg/GVE in 2016/2017, een toename van 13%. Het aandeel eiwit van eigen land ligt met 68% (2016) en 69% (2017) ruim boven de 65%. Samenvattend kunnen we stellen dat de mineralenprestaties van de melkveehouderij in Noord-Nederland op de kengetallen stikstof-en fosfaatbodemoverschot zijn verbeterd t.o.v. 2013. Waarschijnlijk wordt dit deels veroorzaakt door efficiënter werken en deels ook het ingezette beleid van sector en overheid (lagere fosfaatnormen, minder fosfor in (meng)voer). Daarentegen is de ammoniakemissie per ha en per GVE gestegen. De broeikasgasemissies zijn enerzijds per hectare toegenomen, maar anderzijds per ton melk afgenomen. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn onder andere de gestegen melkproductie per ha en per koe. De streefwaarde van 65% eiwit van eigen land wordt zowel in 2016 als in 2017 ruimschoots gehaald.