Relationship between the traditional neonatal care practices and baby health and the socio-economic levels of families <p>Yenidoğan bebek bakımındaki geleneksel uygulamaların bebek sağlığı ve ailelerin sosyo-ekonomik düzeyi ile ilişkisi

Abstract

Objectives: Every baby born is a hope for the future. Therefore, despite recent improvements, the traditional newborn baby care practice keeps its update. While this traditional practices can sometimes be useful, they can also cause serious problems which threaten baby's life. Our purpose in this study is firstly to determine the positive-negative effects of traditional approaches to the care of newborn babies on their current practices, causes, and infants' health and secondly to determine the relationship between these practices and education and socioeconomic levels of the families.Methods: Our study is the descriptive survey type and it was carried out by in face to face with 300 mothers who had applied to Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Training and Research Hospital Children's Health and Diseases Clinic. According to the socioeconomic level of the family, the families were divided into 3 groups as group 1; high, group 2; middle, group 3; low socioeconomic levels. The groups were compared in term of traditional newborn baby care practices. Results: In this study, 25 (8.3%), 153 (51%) and 22 (40.7%) of the 300 mothers were in the group 1, 2 and 3 respectively. There was found no difference between in the groups in terms of mother's-father's age, gender-age of the youngest child. The education level of the parents, the ratio of working mothers and nuclear family, the duration of living in Istanbul were found significantly higher in group 1. The number of persons and children at home is significantly higher in group 3. In our study, 91.3% of the mothers gave breast milk as first food to their baby. Breastfeeding rates in the first 2 hours postpartum were significantly higher in group 1. No significant difference was found between in the groups in terms of weekly baby bathing frequency, umblical cord care methods, salting of infants and the ratio and duration of swaddling. However, squeezing the infants' nipple and lemon, oil or rub application in the baby's eye was significantly less observed in group 1. The number of mothers who are aware of the importance of the colostrum was essentially higher in groups 1 and 2. The rate of regular vitamin D use was significantly higher in group 1. In group 3, more family members were consulted on issues related to the baby, while in groups 1 and 2, health professionals were consulted.Conclusion: Traditional approaches that threaten infant health are diminishing when the education and socioeconomic levels of the family are increased. National policies on infant care should be established, and firstly women and the whole community, should be educated.Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file. ÖzetGiriş ve amaç: Doğan her bebek gelecek için bir umuttur. Bu nedenle modern tıptaki gelişmelere rağmen geleneksel yenidoğan bebek bakım uygulamaları güncelliğini korumaktadır. Bu geleneksel uygulamalar bazen faydalı olabilirken, bazen de bebeğin hayatını tehtit eden ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Bu çalışmadaki amacımız; yenidoğan bebek bakımıyla ilgili geleneksel yaklaşımların günümüzdeki uygulamalarını, nedenlerini, bebek sağlığı üzerine olumlu-olumsuz etkilerini belirlemek, bu uygulamaların ailenin eğitimi ve sosyoekonomik düzeyiyle ilişkisini saptamaktır.Yöntem: Çalışmamız tanımlayıcı tipte bir anket çalışmasıdır. Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Eğitim-Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği’ne başvuran 300 anneyle yüz yüze olarak yapılmıştır. Aileler sosyoekonomik düzeylerine göre, grup 1; yüksek, grup 2; orta grup 3; düşük sosyoekonomik düzey olarak sınıflandırılmıştır. Gruplar geleneksel yenidoğan bebek bakım uygulamaları açısından karşılaştırılmıştır.Bulgular: Üçyüz annenin 25’i (%8.3) grup 1’de, 153’ü (%51) grup 2, 122’si (%40.7) ise grup 3’de yer almaktadır. Anne - baba yaşı, en küçük çocuğun yaşı ve cinsiyeti açısından gruplar arasında fark saptanmamıştır. Ebeveynlerin eğitim ve aylık gelir düzeyi, çalışan anne oranları, çekirdek aile oranı ve İstanbul’da yaşanan süre grup 1’de anlamlı olarak yüksektir. Evdeki kişi ve çocuk sayısı grup 3’de anlamlı derecede fazladır. Annelerin %91.3’ü bebeğine ilk besin olarak anne sütü vermiştir. Doğum sonrası ilk 2 saatte emzirme oranı grup 1’de anlamlı olarak yüksektir. Haftalık banyo sıklığı, göbek bakım yöntemleri, bebeklerin tuzlanması, kundak oranları ve süreleri açısından gruplar arasında fark yoktur. Bebeklerin memelerinden süt boşaltılması ve gözüne limon, yağ, sürme sürülmesi grup 1’de anlamlı olarak az uygulanmıştır. Kolostrumun önemini bilen anneler grup 1 ve 2’de daha fazladır. Grup 1’de daha yüksek oranda düzenli D vitamini kullanılmaktadır. Bebekle ilgili konularda grup 1 ve 2’de sağlık çalışanlarına, grup 3’de ise aile büyüklerine danışılmaktadır.Sonuç: Anne babanın eğitim seviyesi ve ailenin sosyoekonomik düzeyi yükseldikçe bebek sağlığını tehtit eden geleneksel yaklaşımlar azalmaktadır. Bebek bakımı konusunda ulusal politikalar oluşturularak, kadınlar başta olmak üzere tüm toplum eğitilmelidir.

Dünyada Ve Türki̇ye’de Anneleri̇n Geleneksel Bebek Bakimi Uygulamalari Farkli Midir?

“…Ülkemizde bebeğin göbek bakımında alkol ve batikon kullanılmaktadır. Bebeğin göbeği çabuk düşsün ve kurusun diye göbek bağı üzerine anne sütü, kahve, zeytinyağı, tuz, kahve, salça, sürme, krem, pudra, kolonya, süt kaymağı, göbek tozu, çiğnenmiş ekmek, püse (çamların çıralı bölgelerinden elde edilen siyah katran), demirpara, yağlı hamur, yanmış kül, gazete kağıdı ve çaput konulmakta; kazan karası sürülmekte; tereyağlı bez konulmakta; sıcak kaşıkla dokunulmakta; penisilin tozu dökülmekte; bebek banyo yaptırılmakta; bebeğin göbek bağı ile kuşak sıkıca bağlanmakta ve göbeğe toprak bağlanmaktadır (1)(2)(3)8,(11)(12)(13)(14)(21)(22)(23)(24).…”

“…Tuzlama; bebek büyüdüğünde terinin pis kokmaması, pişik ya da isilik olmaması, nazar değmemesi, hasta olmaması ve göbek bağının kurumasını kolaylaştırmak için banyo suyuna tuz eklenmesi, vücudun tuzla ovulması ya da çok terleyen vücut bölgelerine tuz sürülmesidir (21,27,29,33). Bebeğin koltuk altı, boynu ve kasığı gibi en çok terleyen bölgelerine uygulanan tuzlama işlemi hipernatremiye bağlı olarak ölüm, dehidratasyon, konvülziyon, bebeğin derisinde kızarıklık, deri bütünlüğünde bozulma, gelişimsel gecikme, ağrı ve enfeksiyon gibi sorunlara yol açmaktadır (3,8,12,13,17,(26)(27)(28)34). Bucak ve ark.…”

“…Bebeğin kulak arkası, topuk, dil altı ya da alın bölgesine jilet ile çizik atılarak pis kanı akıtılıp üst dudak iç bağı kesilerek sarılık giderilmeye çalışılmaktadır (6,11). Bebek müslüman bir din adamına götürülüp dua okutulmaktadır (2,13,21). Bebeğin sarılığını gidermek için bebeğe tavuk ciğeri, hurma yedirilip yumurta yedirilmemekte; idrar içirilmektedir (2,11,34).…”

“…Anneler bebeklerini belinin batmaması, kolları ve bacaklarının düzgün ve güzel olması, çelik gibi sert olması ve rahat uyuması, sıcak kalması, ellerini yüzüne vurmaması, boyunun uzun olması, daha rahat kucağa alınması amacıyla kundaklamaktadır (1,2,8,13,22,27,29). Kundaklama işlemi yenidoğan sağlığı üzerinde kalıcı hasarlara neden olabilen gelişimsel kalça displazisi oluşumu açısından önemli bir risk etmenidir (3,29).…”

“…Sağlık açısından zararlı olabilen bazı geleneksel uygulamalar bebeklerin erken tanı, tedavi ve iyileşme sürecini geciktirerek bebeğin etkin tedavi almasını engelleyip sakatlık, hastalık ve ölüm gibi olumsuz durumlara yol açabilmektedir (2). Bebek bakımının doğru bir şekilde uygulanması bebek ölümlerinin azaltılması ve bebeklerin sağlıklı şekilde büyümelerine önemli bir katkı sağlayacaktır (13). Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi bebeğin sağlığına önem vermekle, bebeğin sağlığı ise bakımında birincil rolü olan annelerin bebek bakımı konusundaki bilgi, tutum ve uygulamaları ile yakından ilişkilidir (9).…”