Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη του κλινικοεργαστηριακού φάσματος και κυρίως της εξέλιξης, πρόγνωσης και θεραπευτικής αντιμετώπισης της μικροσκοπικής μορφής πολυαρτηρίτιδας (ΜΜΠ) με νεφρική συμμετοχή. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν 30 ασθενείς, μέσης ηλικίας 57,5 έτη, που νοσηλεύθηκαν την περίοδο 1981-89 και με βάση γενικά παραδεκτά κριτήρια έπασχαν από ΜΜΠ με νεφρική συμμετοχή. Η μέση διάρκεια παρακολούθησης τους ήταν 43 μήνες. Το σύνολο σχεδόν των ασθενών παρουσίαζε γενικά φαινόμενα (πυρετό, καταβολή, απώλεια βάρους) και οι συχνότερες κλινικές εκδηλώσεις προέρχονταν από το μυοσκελετικό και γαστρεντερικό σύστημα. Τα πλέον σταθερά από τα εργαστηριακά ευρήματα ήταν η αναιμία, η λευκοκυττάρωση και η αυξημένη ταχύτητα καθιζήσεως. Η νεφρική λειτουργία ήταν μειωμένη σε 29 ασθενείς και σε 8 συνοδεύονταν από ολιγουρία. Το σύνολο σχεδόν των ασθενών είχε μικροσκοπική αιματουρία και λευκωματουρία ενώ το νεφρωσικό σύνδρομο ήταν σπάνια εκδήλωση. Θεραπευτικά, 27 ασθενείς πήραν κορτικοειδή (1mg/ΚΒΣ ημερησίως), 23 δε απ' αυτούς και κυκλοφωσφαμίδη, από το στόμα (1,5-2 mg/ΚΒΣ, 17 ασθενείς) ή κατά μηνιαίες ενδοφλέβιες ώσεις (0,75-1 gr/μήνα, 6 ασθενείς). Επίσης, σε 15 ασθενείς με ταχεία επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας χορηγήθηκε αρχικά μεθυλ-πρεδνιζολόνη ενδοφλεβίως σε μεγάλες δόσεις (1gr για 3 συνεχείς ημέρες). Από τους 6 ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε συνδυασμός κορτικοειδών και κυκλοφωσφαμίδης ενδοφλεβίως, ένας εντάχθηκε σε αιμοκάθαρση στην οξεία φάση της νόσου ενώ οι υπόλοιποι παρουσίασαν βελτίωση. Συνολικά, οκτώ ασθενείς πέθαναν κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι 3 στο οξύ στάδιο της νόσου. Από τους υπολοίπους 22 ασθενείς που ζούσαν στο τέλος του χρόνου παρακολούθησης 4 υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση, 13 είχαν μειωμένη και 5 φυσιολογική νεφρική λειτουργία. Η συνολική επιβίωση των ασθενών ήταν 83% στο 1ο και 70% στο 5ο έτος. Η λευκοπενία ήταν η συχνότερη παρενέργεια της θεραπευτικής αγωγής (40%) και παρατηρήθηκε μόνο στους ασθενείς που πήραν την κυκλοφωσφαμίδη από το στόμα. Τα συμπεράσματα που μπορούν να βγουν από τη μελέτη είναι: 1) Η έναρξη της θεραπείας με μεθυλ-πρεδνιζολόνη σε μεγάλες δόσεις ενδοφλεβίως και στη συνέχεια ο συνδυασμός κορτικοειδών και κυκλοφωσφαμίδης φαίνεται να αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της νόσου. 2) Σημαντικό ποσοστό ασθενών που πήραν κυκλοφωσφαμίδη από το στόμα παρουσίασε λευκοπενία και 3) Η χορήγηση της κυκλοφωσφαμίδης σε μηνιαίες ενδοφλέβιες ώσεις ήταν αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της νόσου χωρίς να προκαλέσει λευκοπενία.