StreszczenieWstęp: Ze względu na wykorzystanie różnego rodzaju maszyn przemysłowo-rolniczych wypadki w pracy należą do najpoważ-niejszych i niejednokrotnie powodują u poszkodowanego trwałe kalectwo pourazowe. W Polsce od 2010 r. działa serwis replantacyjny, co oznacza, że każdego dnia 1 z 6 ośrodków pełni dyżur replantacyjny, przyjmując z terenu całego kraju zgłoszenia dotyczące amputacji kończyn. Pacjenci zakwalifikowani do replantacji często wymagają transportu do szpitala docelowego z miejsc odległych nawet o kilkaset kilometrów. Materiał i metody: Analizie poddano 174 misje śmigłowcowej służby ratownictwa medycznego (Helicopter Emergency Medical Service -HEMS) oraz 112 transportów międzyszpitalnych. Dane otrzymano w wyniku retrospektywnej analizy dokumentacji lotniczej i medycznej 23 460 misji wykonanych przez statki powietrzne Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (SP ZOZ LPR) w latach 2011-2013. Wyniki: W analizowanych latach śmigłowce SP ZOZ LPR w ramach misji HEMS zaopatrzyły na miejscu zdarzenia i przetransportowały do szpitali 135 pacjentów z amputacjami w obrębie kończyny górnej. W tym samym okresie statki powietrzne SP ZOZ LPR wykonały 102 transporty międzyszpitalne. Dziewięćdziesięciu pacjentów zostało zakwalifikowanych do leczenia w ośrodkach serwisu replantacyjnego. Średni czas transportu lotniczego wyniósł 76 min, a całkowity czas transportu -172,3 min. Przy transporcie powyżej 300 km średni zysk czasowy w porównaniu z transportem lądowym wyniósł ok. 1,5 godz. Wnioski: W uzasadnionych przypadkach wykorzystanie śmigłowców i samolotów jest optymalnym sposobem transportu pacjentów z ciężkimi urazami koń-czyn górnych. Med. Pr. 2014;65(6):765-776 Słowa kluczowe: urazy kończyn górnych, amputacja urazowa, wypadki w pracy, replantacja, transport lotniczy, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe Abstract Background: Due to the growing use of various types of industrial and agricultural machinery, occupational accidents are among the most serious ones and quite frequently result in the permanent posttraumatic disability of the injured person. In Poland, a replantation service has been operating since 2010. Each day, one out of six centres provides emergency replantation service accepting amputation calls from across the country. Patients qualified for replantation often need to be transported from places located even