Responsibility to Protect: Protecting Humans in a World of States

Abstract

GirişBu makale, kuramsal bir perspektiften koruma sorumluluğu (Responsibility to Protect, R2P) mekanizmasının işleyişindeki sorunların sebeplerini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda İngiliz Okulu kuramının uluslararası ilişkilerin politik örgütlenme biçimini tanımlayan üçlemesi, uluslararası sistem, uluslararası toplum ve dünya toplumu kavramlarından ve bunlar arasındaki ilişkiden yararlanılacaktır. Bu kavramlar arasındaki ayrım temel alınarak, koruma sorumluluğunun insanlar arasında paylaşılan ortak değer ve çıkarların oluşturduğu (Bull, 1985: 279) dünya toplumunun bir unsuru olduğu öne sürülmektedir. Bunun nedeni koruma sorumluluğu mekanizmasının dayandığı temel insan haklarının (Sue, 1980; Vincent, 1995: 123-126) herhangi bir ayrıma tabi olmaksızın tüm insanlar için geçerli olduğu prensibidir. Dünya toplumu kavramı da, insanlar arasında paylaşılan ve devletlerin sınırlarını aşan ortak çıkar ve değerleri ve bu değerlerin mobilize edilmesini tanımladığından, koruma sorumluluğunun özü uluslararası ilişkilerin dünya toplumu boyutuna dayanmaktadır.Öte yandan, bu hakları pratikte korumak için oluşturulan koruma sorumluluğu mekanizması ise devletler arasında paylaşılan ortak değer, çıkar ve kurumların oluşturduğu (Bull, 1985: 14; Bull ve Watson, 1985: 1) uluslararası toplumun kurallarına göre işletilmektedir. Bu sadece bir 1 Dr, Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, ali.tepeciklioglu@ege.edu.tr, Yazar ORCID bilgisi: https://orcid.org/0000-0002-6135-1213 Koruma Sorumluluğu: Devletlerin Dünyasında İnsanları Korumak Öz Bu çalışma, koruma sorumluluğunun sorunlu işleyişini kuramsal bir perspektifle analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, İngiliz Okulu kuramından hareket ile insanların paylaştığı değer, kurum ve kurallarla, devletlerin paylaştığı değer kurum ve kurallar arasında bir çatışma olduğunu öne sürmektedir. İngiliz Okuluna göre devlet dışı aktörlerin paylaştığı değer ve kurallar ile bu değer ve kurallar üzerine kurulmuş kurumlar dünya toplumunun birer unsurudurlar. Koruma sorumluluğu da bu tanım doğrultusunda dünya toplumunun bir unsuru olarak tanımlanmıştır. Ancak koruma sorumluluğunun uygulanması uluslararası topluma bırakılmıştır. Uluslararası toplum da İngiliz Okulu tarafından devletler arasında paylaşılan değer ve kurallar ile bunların üzerine kurulmuş kurumların yarattığı düzeni ifade eder. Çalışma kapsamında, koruma sorumluluğunun sorunlu işleyişinin temel sebebinin uluslararası toplumun dünya toplumuna göre günümüz uluslararası ilişkilerinin örgütlenme biçimini belirleyecek kadar baskın konumda bulunması olduğu iddia edilmektedir. Responsibility to Protect: Protecting Humans in a World of States AbstractThis study aims to analyze problems in Responsibility to Protect from a theoretical perspective. Drawing on the English School theory, it argues that rules and institutions shared by individuals are in conflict with the rules and institutions shared among states. For the English School, values and rules shared by individuals as well as institut...