Badania reologiczne kompozytów poliolefinowych o wysokim stopniu nape³nienia z uwzglêdnieniem charakterystyk p-v-T * *) Streszczenie-W czêoeci wstêpnej publikacji podano obszern¹ ogóln¹ charakterystykê nape³niaczy oraz omówiono mo¿liwooeci ich modyfikacji i jej wp³yw na w³aoeciwooeci uzyskiwanych z nich kompozytów. Przedstawiono wyniki w³asnych pomiarów reologicznych wysokonape³nionych (48-64 % mas.) kompozytów poliolefinowych, w których nape³nienie stanowi³ wêglan wapnia wprowadzany w postaci koncentratu i-PP/CaCO 3 do osnowy, któr¹ by³ PE-HD (tabela 1). Zastosowano przy tym tradycyjne urz¹dzenia pomiarowe, mianowicie reometr obrotowy typu sto¿ek/p³ytka (por. tabela 3), plastometr obci¹¿nikowy o zmiennym obci¹¿eniu t³oka, oraz dwuotworowy reometr kapilarny. Przebiegi uzyskiwanych za ich pomoc¹ krzywych lepkooeci kompozytów (metody typu off-line) porównywano z odpowiednimi przebiegami krzywych lepkooeci otrzymanymi na drodze pomiarów prowadzonych bezpooerednio w linii wyt³aczarskiej (metoda typu in line, reometr wyt³aczarkowy z g³owic¹ pomiarow¹ o wymiennych dyszach, rys. 3-9). Badania dotyczy³y trzech rodzajów materia³u: mieszanin PE-HD z i-PP (tabela 2, grupa R), kompozytu zawieraj¹cego koncentrat handlowy (tabela 2, grupa H) oraz kompozytu zawieraj¹cego koncentrat w³asny wytworzony w warunkach laboratoryjnych (tabela 2, grupa M). Zaobserwowano zjawisko tzw. rozrzedzania oecinaniem, czyli zmniejszania siê lepkooeci kompozytów ze wzrastaj¹c¹ szybkooeci¹ oecinania, jak równie¿ spadek tej lepkooeci ze wzrostem zawartooeci nape³niacza. Ta druga zale¿nooeae jest zauwa¿alna zw³aszcza w obszarze niewielkich szybkooeci oecinania, a niemal zanika w warunkach du¿ych szybkooeci oecinania. Porównanie krzywych lepkooeci otrzymanych metodami off-line i in-line wykaza³o istnienie analogicznych w obydwu przypadkach zale¿nooeci, pozwoli³o jednak na wykazanie znaczenia uwzglêdnienia zmian gêstooeci badanych materia³ów w toku pomiarów, a tak¿e wskaza³o na istotne znaczenie efektu pooelizgu wywo³anego przede wszystkim przez substancje modyfikuj¹ce nape³niacz (tu kwas stearynowy i woski). Pooelizg ten bezpooerednio wp³ywa na w³aoeciwooeci reologiczne kompozytów o wysokim stopniu nape³nienia modyfikowanym wêglanem wapnia. S³owa kluczowe: poliolefiny, wêglan wapnia, kompozyty, modyfikacja nape³niacza, w³aoeciwooeci reologiczne, zjawisko pooelizgu.