Risicomodellering veehouderij en gezondheid (RVG) : modellering van regionale endotoxineconcentraties en relaties met gezondheidseffecten

Validatie van het atmosferisch verspreidingsmodel Stacks voor stofdeeltjes en endotoxinen uit een pluimveebedrijf = Validation of the atmospheric dispersion model Stacks for particulate matter and endotoxins from a poultry farm

“…In de studie Risicomodellering Veehouderij en Gezondheid (Heederik et al, 2019) (Erbrink et al, 2013;Pedersen et al, 2007). De tweede dataset is op gebiedsschaal (rond het dorp Vragender, NL; het zogenaamde "VELD-project") en is verkregen door de ammoniakemissie uit vele tientallen tot honderden stallen en percelen in te schatten en in het model in te voeren waarna modeluitkomsten zijn vergeleken met ammoniakmetingen met een tijdsresolutie van dag-en weekgemiddelden (ASG-KEMA, 2007;Smits et al, 2005;Van Pul et al, 2008).…”

“…Daarnaast is Stacks gevalideerd voor de component endotoxine op basis van een bestaande dataset uit de VGO-1 studie (Maassen et al, 2016, zie hoofdstuk 7;De Rooij et al, 2018 In de validatie van Stacks op gebiedsniveau voor endotoxinen in de PM10 fractie (Heederik et al, 2019) bleek dat toepassing van het model zonder rekening te houden met de warmte-emissie vanuit stallen de veldmetingen met een factor 2,5 worden overschat. Deze bias was er niet als warmteemissie wél werd verrekend in de verspreidings-en depositieberekeningen.…”

“…Blootstelling-responsrelaties zijn geanalyseerd door de gemodelleerde jaargemiddelde PM10-en endotoxineconcentraties in de lucht op het woonadres te koppelen aan gezondheidsgegevens die verzameld zijn in het medisch onderzoek van de VGO-studie (luchtwegklachten, longfunctie, allergische sensibilisatie); dit als aanvulling op eerdere analyses met eenvoudiger proxies voor veehouderij gerelateerde blootstelling zoals de afstand tot veehouderijbedrijven en dichtheid van veehouderijbedrijven rond het woonadres. Uit dit deel van het RVG-onderzoek is gebleken dat gemodelleerde endotoxine concentraties in het algemeen beter correleren met gezondheidseffecten dan gemodelleerde PM10-concentraties.Op 13 juni 2019 heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat de rapporten over de uitgebreide set endotoxine emissiecijfers(Winkel et al, 2018) en over de studie "Risicomodellering Veehouderij en Gezondheid"(Heederik et al, 2019) aan de Tweede Kamer gestuurd, voorzien van een beleidsreactie. De staatssecretaris geeft in haar kamerbrief aan dat het endotoxine toetsingskader niet verder wordt ingesteld als extra toetsingskader naast die voor fijnstof en geur.…”

“…Deeltjesgrootteverdeling in drie fracties, zoals gemeten en zoals gefit aan een bimodale verdeling bestaande uit een normale en een lognormale verdeling. Kentallen voor de 10 fracties zoals gerapporteerd inWinkel et al (2018) en gebruikt in de RVG-studie(Heederik et al, 2019) voor vleeskuikens versus zoals in deze studie afgeleid.Het Stacks model houdt rekening met depositie van stof. Omdat het bij de stallen ook gaat om grover stof dan PM10 wordt tevens rekening gehouden met pluimdaling van deze grovere deeltjes.…”

“…Deze grotere deeltjes hebben immers een aanzienlijk grotere valsnelheid dan PM10 (dat daarom ook wel 'zwevende deeltjes' wordt genoemd). In de rapportage van het onderzoek 'Risicomodellering Veehouderij en Gezondheid'(Heederik et al, 2019) is dit in meer detail beschreven.…”