StreszczenieAnalogi puryn -azatiopryna i 6-merkaptopuryna -odgrywają coraz większą rolę w indukowaniu i podtrzymywaniu remisji u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Są stosowane w coraz szerszej grupie pacjentów, często w dużych dawkach i przez dłuższy czas. Nie wszystkie jednak aspekty ich wielokierunkowego działania zostały dokładnie poznane. Coraz liczniejsze doniesienia o zwiększającej się liczbie poważnych powikłań septycznych w przebiegu pooperacyjnym u pacjentów leczonych wcześniej analogami puryn budzą niepokój chirurgów i nakazują ponownie zastanowić się nad potencjalnym wpływem tych leków na procesy gojenia i wyniki leczenia operacyjnego. Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat mechanizmów działania analogów puryn, ich wpływu na procesy gojenia oraz potencjalnej roli w generowaniu zwiększonej częstości wystąpienia powikłań pooperacyjnych u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna.
AbstractThe purine analogues azathioprine and 6-mercaptopurine play a growing role in both inducing and sustaining the remission in patients with Crohn's disease. They are used in a wide group of patients and often in large doses and for a long term. On the other hand, not all aspects of their multidirectional action have been definitely explored. Also, more data are being collected on increasing incidence of severe septic complications in the postoperative course of patients previously treated with purine analogues. The latter creates a threat for surgeons, who aim to regain their potential influence on the healing process and surgery effects. The article presents current literature knowledge on purine analogues' mechanism of action, their influence on healing processes, and their potential role in induction of postoperative complications increase in patients with Crohn's disease.
WstępMimo znaczącego postępu w leczeniu osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna, obejmującego zarówno skuteczniejsze leczenie zachowawcze, jak i mniej inwazyjną chirurgię, liczba operacji wykonywanych w tej grupie chorych pozostaje niezmiennie duża [1]. Wśród pacjentów z krętniczo-kątniczą lokalizacją choroby Leśniowskiego--Crohna 66% wymaga operacji w pierwszym roku i aż 83% w ciągu 10 lat od momentu ustalenia rozpoznania [2].Wykonanie zespolenia w obrębie jelita grubego wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia powikłań septycznych, takich jak: przecieki, przetoki czy ropnie wewnątrzbrzuszne. W chorobie Leśniowskiego--Crohna ryzyko to jeszcze wzrasta w związku z istotą samego schorzenia [3], a także obecnością pewnych czynników obciążających pacjentów w momencie kwalifikacji do leczenia operacyjnego. Należą do nich: niedożywienie, obecność przetok jelitowych, ropni wewnątrzbrzusznych, niedrożność przewodu pokarmowego oraz długotrwała przedoperacyjna terapia kortykosteroidami i najprawdopodobniej innymi lekami immunosupresyjnymi [4,5].