Ri̇skli̇ Yatirim Araçlarinda Volati̇li̇te Modellemesi̇

Abstract

Bu çalışmada, pay piyasası, döviz piyasası, kripto para piyasası, kıymetli maden piyasası ve borçlanma piyasası yatırım araçlarının volatilitelerinin modellenmesi, aralarındaki farkların ortaya konulması ve bireysel ve kurumsal yatırımcılara yatırım kararlarında yardımcı olacak bilgilerin ekonometrik yöntemlerle elde edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada BIST100 ve S&P500 endeksleri, USD/TRY döviz kuru, BTC/USD, ons altın vadeli işlemler ve Türkiye bankacılık piyasası 3 aylık ortalama mevduat faizi farklı türlerde yatırım enstrümanları olarak ele alınmış ve 2018-2022 dönemi verileri kullanılarak volatilite yapıları incelenmiştir. ARCH/GARCH ve türevi modellerin kullanıldığı analizler sonucunda, BIST100 endeksi ve Bitcoin için EGARCH (1,1) modeli, S&P500 endeksi, USD/TRY döviz kuru, altın vadeli işlemler ve mevduat faizi için ise TGARCH (1,1) modeli en uygun model olarak belirlenmiştir. BIST100 ve S&P500 endeksleri ve Bitcoin volatilitelerinde kaldıraç etkisi tespit edilirken, diğer yatırım araçlarının volatilitelerinde böyle bir etkiye rastlanmamıştır. Mevduat faizi piyasaya gelen şokları en uzun sürede atlatan yatırım enstrümanı olarak tespit edilirken S&500 endeksi şokları en düşük sürede atlatan yatırım aracı olarak tespit edilmiştir.