Rize’de Yetişen Tilia rubra subsp. caucasica (Rupr.) V.Engl. Çiçek Durumlarının Uçucu Yağ Bileşimi

Abstract

Amaç: Tilia L. türlerinin çiçek durumlarından elde edilen uçucu yağın diüretik, sedatif, kas gevşetici, terletici, soğuk algınlığına karşı etkili olduğu bilinmektedir. Çalışmamızda benzer nedenlerle halk ilacı olarak kullanımı bulunun T. rubra subsp. caucasica (Rupr.) V.Engl. türünün uçucu yağının bileşiminin araştırılması ve bir yıl arayla toplanan örneklerin içeriğindeki değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır.
 Yöntem: Rize’den 2020 ve 2021 yıllarında toplanan çiçek durumu örneklerinden hidrodistilasyon yöntemiyle uçucu yağ elde edilmiş, elde edilen uçucu yağların bileşimi gaz kromatografisi-kütle spektrometresi (GK-KS) ve gaz kromatografisi-alev iyonlaştırıcı detektör (GK-AİD) yöntemleri ile belirlenmiştir. 
 Bulgular: Yapılan analizler sonucunda, 2020 ve 2021 örnekleri için sırasıyla ana bileşik %48.9 ve % 51.6 oranlarıyla hekzadekanoik asit olurken nonakosan %26.3 ve %11.3 oranlarıyla onu izlemiştir. Bu bileşiklerin ardından 2020 yılında toplanan örnekte sırasıyla kaur-16-en, tetradekanoik asit, trikosan, pentakosan bileşikleri yüksek miktarda bulunurken, 2021 yılında toplanan örnekte ise linoleik asit, kaur-16-en, linolenik asit, pentakosan belirlenen ana bileşiklerden olmuştur.
 Sonuç: Rize’den bir yıl ara ile toplanan örneklerden elde edilen uçucu yağların içerisindeki bileşiklerin oranlarının farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gözlenen farklılıkların başlıca değişen iklim koşullarına bağlı olabileceği düşünülmüştür.