Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w tworzeniu miejsc pracy w Polsce w latach 2000–2009

Abstract

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) mają istotne znaczenie w rozwoju rynku pracy, bowiem przyczyniają się w kraju biorcy do tworzenia nowych miejsc pracy, wzrostu jej wydajności, podwyższania kwalifi kacji pracowników oraz unowocześniania organizacji pracy i zarządzania. Skutki napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski są przedmiotem wielu analiz ekonomicznych. Najczęściej badany jest wpływ BIZ na wzrost gospodarczy, zwiększenie zasobów kapitału, rozwój infrastruktury, transfer technologii, wzrost eksportu, zwiększenie wpływów do budżetu państwa, a w mniejszym stopniu na wzrost zatrudnienia i wydajność pracy [Witkowska 2000].Obok pozytywnej roli BIZ, na rynku pracy występują również aspekty negatywne, takie jak: zwolnienia pracowników w wyniku racjonalizacji zatrudnienia i transferu nowoczesnych technologii, obsadzanie stanowisk pracownikami zagranicznymi o wyższych kwalifi kacjach, doprowadzanie do bankructwa krajowych producentów oraz nadmierny import towarów. Ponadto BIZ wpływają negatywnie na zatrudnienie przez wzrost obciążeń wynagrodzeń z tytułu składek ZUS, podatków oraz sprowadzenie krajowej siły roboczej do roli podwykonawców [Bojar 2001].Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie roli BIZ w tworzeniu miejsc pracy i podnoszeniu produktywności pracy. W pierwszej części zostaną opisane przemiany w dynamice i strukturze BIZ w Polsce, natomiast w drugiej tendencje w kształtowaniu się liczby spółek z udziałem kapitału zagranicznego oraz zmiany wielkości zatrudnienia w tych spółkach. W ostatniej części zamieszczono analizę wpływu BIZ na poziom wydajności pracy, mierzonej wartością przychodów na jednego zatrudnionego. Na koniec porównano wydajność pracy w spółkach z kapitałem zagranicznym i krajowym.Informacje statystyczne zamieszczone w opracowaniu pochodzą z publikacji GUS, NBP, oraz PAIiIZ i obejmują lata 2000-2009.