SažetakUvod: Tradicionalni neurobiološki koncept etiologije anksioznih poremećaja zasnovan je na monoaminergičkoj hipotezi, prema kojoj je poremećaj prouzrokovan deficitom serotoninergičke, odnosno noradrenergičke transmisije u funkcionalno važnim delovima mozga. Skorašnje studije su ukazale na značaj uloge gama aminobuterne kiseline (GABA) u nastanku ovog poremećaja. Blokadom 5α-reduktaze u mozgu, finasterid (FIN) inhibira sintezu alopregnanolona (ALLO) i tetrahidrodeoksi-kortikosterona (THDOC) na dozno zavisan način i preusmerava progesteron u alternativne metaboličke puteve čime menja GABA-ergičku transmisiju i utiče na emocionalno stanje. Cilj: Cilj ovog rada bio je da ispita uticaj finasterida, kao modulatora GABA-ergičke transmisije, na anksioznost kod pacova. Materijal i metode: Mužjaci pacova Vistar (Wistar) soja podeljeni su u dve grupe. Prva, kontrolna grupa tretirana je 2-hidroksipropil-ß-ciklodekstrinom, a druga grupa je tretirana finasteridom (150 mg/kg). Dnevne doze FIN-a (50 mg/kg) administrirane su intraperitonealno tokom tri uzastopna dana. Anksioznost je procenjivana 24 časa nakon primene poslednje doze FIN-a "uzdignutim plus lavirintom" i testom "svetlo-tama". Rezultati: U testu "uzdignuti plus lavirint" ukupno vreme provedeno u otvorenim kracima lavirinta nije se značajno razlikovalo kod životinja iz grupe tretirane FIN-om u odnosu na životinje iz kontrolne grupe (p > 0,05). Nije uočena ni značajna razlika između dve grupe u broju prelazaka iz jednog kraka u drugi preko centralne platforme (p > 0,05). U testu "svetlosttama" vreme koje su životinje iz FIN grupe provodile u svetlom delu kutije bilo je značajno kraće u odnosu na isti parametar registrovan kod životinja iz kontrolne grupe (p < 0,05). Zaključak: Finasterid ispoljava anksiogeno dejstvo kod pacova koje se prvenstveno ispoljava anksioznošću od svetlog prostora. Finasterid nema značajan uticaj na anksioznost od otvorenog prostora. Ključne reči: Anksioznost, finasterid, neurosteroidi, GABA, pacovi
AbstractIntroduction: The traditional neurobiological concept of the etiology of anxiety disorders is based on the monoamine hypothesis, which suggests that mood disorders are caused by a deficiency in serotonin or noradrenaline transmission at functionally important receptors in the brain. Recent studies have provided strong evidence that gamma-aminobutyric acid (GABA) is involved in the pathophysiology of the anxiety as well. By blocking 5α-reductase in the brain, finasteride (FIN) inhibits the synthesis of allopregnanolone (ALLO) and tetrahydrodeoxy-corticosterone (THDOC) in a dose-dependent manner and redirects progesterone to alternative metabolic pathways, the effects that change GABAergic transmission and affect the emotional state. Aim: The aim of this study was to investigate the effect of finasteride as GABAergic transmission modulator, on anxiety in rats. Materials and methods: Male Wistar rats were divided into the groups: 1. control treated with 2-hydroxypropyl-β-cyclodextrin; 2. finasteride-treated, FIN (150 mg/kg). Daily doses ...