Sağlık Çalışanlarında Enfeksiyon Riskleri ve Korunma II: Solunum Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlar

Abstract

Sa l k çal anlar n n çal t klar ortamda maruz kald klar en önemli mesleki hastal k ve ölüm nedeni enfeksiyonlard r. Enfeksiyon etkenlerinin sa l k personeline bula nda solunum yolu, kan ve di er vücut s v lar yla temastan sonra ikinci s rada yer almaktad r. Sa l k çal anlar na hava yoluyla bula an en önemli etkenlerden biri Mycobacterium tuberculosis olup sa l k çal -an nda tüberküloz görülme s kl ülkelerin geli mi li inin de bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Solunum yoluyla bula an di er önemli etkenler influenza virüsü ve laboratuvar çal anlar için Brucella türleridir. Bu derlemede sa l k çal anlar nda solunum yolu ile bula an enfeksiyon riskleri ele al nm ve bu risklerden korunma yollar na de inilmi tir.Anahtar Sözcükler: Sa l k personeli, enfeksiyon, etyoloji, korunma.The most important cause of occupational disease and mortality among healthcare workers is infections. Respiratory system is the second most frequent route for the transmission of infectious agents to healthcare workers following exposure to blood and other body fluids. Mycobacterium tuberculosis is one of the most important agents transmitted by airway to healthcare workers and the prevalance of tuberculosis in healthcare workers is regarded as a criteria for the development level of countries. Other agents transmitted by respiratory route are influenza virus and Brucella species for laboratory workers. In this review, infection risks transmitted by airway are covered and ways of protection are briefly discussed.Key Words: Healthcare worker, infection, ethiology, protection.Sa l k çal anlar n n meslek riskleri aras nda yer alan solunum yolu ile bulaan enfeksiyonlar önemli bir i gücü kayb nedenidir. Hastanelerde hava yoluyla bula an enfeksiyonlar, çevre-sel rezervuarlardan herhangi bir yolla (insanlar, hava ak m , su, in aat malzemeleri, cihazlar vb.) hastaneye giren mikroorganizmalar n, hastanede uygun bir ekolojik ortamda üremesi ve sonra havaya kar arak bir enfeksiyon kayna olu turmas yla geli mektedir (1).Solunum yolu enfeksiyonlar , damlac klar arac l yla (direkt bula ) veya damlac k çekirdekleri içindeki patojenlere maruziyet sonucu (indirekt bula ) olu ur. Damlac klar, enfekte hastalar n hap rma veya öksürmeleriyle oluan 5 μm'den büyük enfeksiyöz partiküllerdir ve kaynak ki inin yakla k 1 m uza na kadar yay labilir. Konjonktival, nazal veya oral mukozaya damlac klar n temas sonucu bula gerçek-le ir. nfluenza virüs, rinovirüsler, adenovirüsler ve respiratuvar sinsityal virüs (RSV) bu tür yay lan patojenlere örnek olarak verilebilir. Bu mikroorganizmalar n esas olarak direkt yayl mla bula mas ve damlac klar n havadan h zl bir ekilde yere dü me e ilimleri nedeniyle, hastanelerdeki hava ak m kontrol tedbirleri bu enfeksiyonlar önlemede yeterli olmayabilir (1).Damlac k çekirdekleri, havada as l kalan damlac klar n kuruyarak olu turdu u, 1-5 μm büyüklü ündeki partiküller-dir. Bu partiküller; kuru bir sekresyon örtüsü ile korunan potansiyel olarak canl mikroorganizmalar ta yabilir, havada uzun süre as l kalabilir ve hava ak m ile uzak m...