Sağlik Çalişanlarinda Mobi̇ng

Abstract

Mobbing, Latince taciz, baskı, kuşatma, rahatsız etme ve sıkıntı verme gibi anlamlar taşıyan "mobile vulgus" sözcüğünden gelmektedir. İşyerinde mobbing "bir kişi ya da grup tarafından, bir ya da birkaç kişiye yönelik, kişinin kendisini çaresiz ve savunmasız hissetmesine neden olan, düşmanca ve etik olmayan iletişimi içeren sistematik davranışlar" olarak tanımlanmaktadır. Sağlık kuruluşları, fedakârlık, dayanıklılık ve sabır gerektiren birçok mesleğin ekip olarak çalıştığı, iş stresinin yüksek ve iletişimin özellikle önemli olduğu, hizmetlerin sıfır hatayla verilmesi gereken karmaşık sosyal sistemlerdir. Sağlık çalışanları genellikle vardiya düzeninde, ağır iş yüküyle, yetersiz dinlenme olanaklarıyla, uzun süre ve düzensiz uyku saatleriyle ayakta çalışmaktadır. Çalışanlarının tüm bu zorluklar içerisinde insanlara yararlı olabilmeleri, fiziksel ve zihinsel olarak iyi olmalarına bağlıdır. Mobbing çevresel, örgütsel ve davranışsal önleme yaklaşımları ile bazı modeller kullanılarak önlenebilmektedir. Bu derlemede mobbing kavramı açıklanarak, sağlık çalışanlarında mobbing nedenleri ve sonuçları irdelenerek çözüm önerileri sunulmuştur.

Sağlık Hakkı Literatürünün Bibliyometrik Analizi

“…Ayrıca cinsel özgürlük ve üreme özgürlüğü, beden ve sağlık üzerinde kontrol, sağlığın korunması için fırsat eşitliği gibi özgürlükleri de kapsamaktadır (OHCR, 2000). Sağlık hakkı, sağlık sektörünün hasta bakımını iyileştirmesi, ulusal ve uluslararası düzeyde sorumluluk sağlaması açısından yasal bir araç olarak görülmekte ve devletlerin sosyal devlet anlayışı çerçevesinde vatandaşlarına sağlaması gereken bir yükümlülük olarak kabul edilmektedir (Lancet, 2008;Metin, 2017). Toebes (1999) sağlık hakkı ile ilgili sorunları a) sağlık hizmetlerine erişime ilişkin devlet politikaları ve hukuksal düzenlemeleri içeren genel sorunlar, b) kaliteli ve yeterli sağlık kuruluşu ve personelinin varlığı ile tüm toplumu kapsayan sağlık hizmetleri, c) temiz suya erişim, gıda, iş sağlığı, radyasyon gibi kötü çevre koşullarının düzeltilmesini içeren sağlık için altta yatan ön koşullar ve d) kadınlar, mahkûmlar, yaşlılar, çocuklar, madde kullanımı, kürtaj, kadın sünneti gibi konuları içeren kırılgan gruplar ve sağlığa özgü konular olarak dört ana başlık altında ele almıştır.…”

Ebelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamalarda Mobbinge Maruziyet Durumları: Ege Bölgesi Örneği

“…Sağlık kurumlarındaki stresli ve yoğun çalışma ortamı, personel ve malzeme eksiklikleri, ücret eşitsizlikleri, nöbetler, görev yükselmelerindeki olanaksızlıklar, özellikle kamu kurumlarında çalışanlarda yetersiz ücret gibi nedenler mobbingi yaygınlaştıran etkenlerdir (Metin ve Kulakaç, 2022) Öğrencilerin öğrenme isteklerini ve motivasyonlarını olumsuz etkileyeceğinden uygulama alanlarında maruz kaldıkları mobbingin belirlenmesi önemlidir. Literatüre bakıldığında yurt içi ve dışında gerçekleştirilen, sağlık bölümlerinde okuyan (tıp, hemşirelik vs.) öğrencilerin uygulamaları sırasında maruz kaldığı mobbinge ilişkin birçok araştırma gerçekleştirilmiş iken (Dosler ve ark., 2014;Ateş ve ark., 2014;Vaclavíková & Kozáková, 2021) ülkemizde ebelik bölümü öğrencilerinin uygulamalarında mobbinge maruziyet durumları hakkında yapılmış çalışma sınırlıdır.…”