Samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek in de publieke gezondheidszorg: resultaten van een multiple-case studie

Abstract

Om de werkwijze van de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg te kunnen onderbouwen is een multiplecase studie uitgevoerd waarbij zes voorbeelden van samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek zijn geanalyseerd. Doel was inzicht te krijgen in de belemmerende en bevorderende factoren voor samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek en of succesvolle samenwerking leidt tot een versterking van de 'evidence' voor de publieke gezondheid. De methode bestond uit vier stappen: 1.het analyseren van de werkcycli; 2. het benoemen van de actoren; 3. het vaststellen van praktische strategieën op basis van theorie en mening van experts; 4. het evalueren van de toepassing van praktische strategieën in de 6 cases. Geconstateerd wordt dat een succesvolle samenwerking gepaard gaat met toepassing van meerdere praktische strategieën op drie systeemniveaus namelijk het bestuurlijke, institutionele en individuele niveau. Succesvolle samenwerking lijkt te resulteren in een versterking van de 'evidence' voor de publieke gezondheid. Geconcludeerd kan worden dat landelijke richtlijnen kunnen helpen, dat horizontale communicatie tussen beleid, praktijk en onderzoek op bestuurlijk, institutioneel en individueel niveau nodig is en dat veranderingen met elkaar in de pas moeten blijven lopen.Trefwoorden: lokaal gezondheidsbeleid, samenwerkingsnetwerk, evidence-based publieke gezondheidszorg Aanleiding In 2006 gingen in Nederland negen, door ZonMw gesubsidieerde, Academische Werkplaatsen van start. Met deze Academische Werkplaatsen wil men in Nederland bereiken dat de kennisinfrastructuur binnen de publieke gezondheidszorg wordt versterkt. De kennisinfrastructuur moet ervoor zorgen dat onderzoekers en uitvoerders in de publieke gezondheidszorg kennis uitwisselen, toepassen en ontwikkelen.1-3 De Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg is één van die werkplaatsen (ZonMw projectnummer 7125.0001). Voorafgaand aan de start van de academische werkplaats is een multiple-case studie uitgevoerd. Het betrof een analyse van zes voorbeelden van samenwerking tussen beleid, praktijk en onderzoek binnen de publieke gezondheidszorg uit de periode 1995-2005. Dit artikel beschrijft de opzet en de resultaten van de multiple-case studie en de consequenties ervan voor de vormgeving van de academische werkplaats in Limburg. VraagstellingPublieke gezondheid refereert niet naar een eigenstandig kennisgebied maar ontleent zijn identiteit aan een combinatie van diverse disciplines. Publieke gezondheidszorg omvat: 1. beleid, omdat het domein intrinsiek verbonden is met politieke keuzen, prioriteiten en beslissingen ten aanzien van de inrichting van de zorg; 2. praktijk, omdat het beleid uitgevoerd moet worden, bijvoorbeeld via het organiseren van voorlichting, sociale actie, dienstverlening en voorzieningen; en 3. onderzoek, om de aard en omvang van publieke gezondheidsproblemen in kaart te brengen, de determinanten ervan te identificeren, en het (potentiële) effect van het beleid en het handelen in de praktijk vast te stellen. Het sam...

Challenging Health in All Policies, an action research study in Dutch municipalities

“…Without such support professionals at the operational level have no authority to change their practices, even if they themselves should prefer to work more horizontally. Therefore, managerial support is essential for innovations [34].…”

Lokaal integraal gezondheidsbeleid: intersectorale samenwerking vanuit het perspectief van gemeenten

“…De vragenlijst is gebaseerd op literatuur over samenwerking tussen niches [25][26][27] en is op beperkte schaal gepretest bij drie beleidsmedewerkers. 28 Verschillende beleidsterreinen binnen een gemeentelijke organisatie zijn te vergelijken met niches, oftewel op zichzelf staande eenheden waar een 'interface' tussen de actoren ontbreekt en waar sprake is van 'verkokering'.…”

“…Mogelijkerwijs speelt ook de houding van de beleidsmedewerkers VGZ zelf een rol en opereren zij zonder het afdelingshoofd te informeren. In het onderzoek van Jansen 26,27 is aangetoond dat operationele, tactische en strategische verbindingen tussen de verschillende niches -hier beleidsterreinen -in voldoende mate aanwezig moeten zijn en met elkaar in de pas moeten blijven lopen om tot effectief beleid te kunnen komen. Of dit voor IGB ook zo geldt is onbekend, maar de uitgangspositie voor de ontwikkeling van integraal beleid zonder intensieve samenwerking op tactisch niveau lijkt ongunstig.…”