Sanat Sosyolojisi Açısından Nuruosmaniye Camisi

Abstract

Nuruosmaniye Camisi, 1748-1755 yılları arasında inşa edilmiş dönemin en önemli ticaret merkezi olan Kapalıçarşı girişinde yer alan ve baroklaşmaya doğru bir gidişatın görüldüğü ilk camidir. Bu araştırmanın temel amacı, Nuruosmaniye Camisi kültürel aidiyet kodları ile sanatın sosyolojik olarak diyalektik bir yöntemle irdelenmesidir. Burada analitik önermelerin sentetik önermeler ile ne ölçüde özdeşleşeceği toplumsal beklentiler ve toplumun sanat anlayışı ile yakından ilgilidir. Bir diğer sosyolojik faktör ise Nuruosmaniye'nin yapıldığı yıl ile bugün arasındaki kültürel değişimdir. Nuruosmaniye Camii ile ilgili toplumsal alımlamalar ve anlamlandırmalar arasındaki ilişki dairesel ve doğrusal olmak üzere iki yönlüdür. Caminin görünen sanatsal yönü doğrusal, fizik ötesi ise daireseldir. Bu nedenledir ki sanatsosyolojisi olarak değerlendirmeler analitik önermeler ile sentetik önermeler arasındaki medcezir gibidir. Araştırmada sanat sosyolojisinin temel amacı, insanın özünde var olan güzellikleri görme eğiliminin, ruhun manevi doyuma ulaşmasındaki katkının düşünsel kısa bir analizidir. Nuruosmaniye Camisi, insanı içerisinden dışına kadar kuşatacak estetik bir sanat anlayışının simgelemektedir. Bu sanat anlayışı, tüm toplum hayatına yayılacak manevi bir kültür oluşumunu da beraberinde getirmektedir.