Sanayi Devrimi’nden Endüstri 4.0’a: Dijitalleşme ve Dijital Dünyada Dinin Statüsü

Abstract

ÖzetSanayi Devrimi'nden Endüstri 4.0'a: Dijitalleşme ve Dijital Dünyada Dinin Statüsü Sanayi devrimiyle birlikte başlayan ve hızı artarak devam eden teknolojik gelişmeler, bilgi üretimi, bilginin yaygınlaşması, kültür üretimi, üretilen bu yeni kültürlerin küresel ölçekte etki alanı oluşturması, sanayi ve üretim sisteminde farklılaşma yaşanması gibi hayatın her alanında etkili olmuştur. İçinde bulunduğumuz bu çağ, dijitalleşme çağı olarak nitelenmektedir. Nesnelerin interneti, yapay zekâ, veri madenciliği, artırılmış gerçeklik gibi kavramlar dijital çağın ürünleri olarak ortaya çıkmış; dijitalleşen dünyada gücü elde etmek veri üretimi ve üretilen verilere sahip olmakla eşdeğer kabul edildiği için devletlerin ve özel şirketlerin gündemini oldukça meşgul eden birer rekabet alanına dönüşmüştür. Dijitalleşme ekseninde yaşanan toplumsal değişim, ekonomik, politik, kültürel ve dinsel alanlar başta olmak üzere toplumsal sistemin bütününde yeni bir dönemin başlangıcına zemin hazırlamıştır. Bu değişimler, hem kolektif düşünce ve yaşam pratiklerinde hem de bireysel alanda yeni yaşam dinamikleri geliştirilmesi noktasında etkili olmuştur. Literatür taraması yöntemiyle hazırlanan bu çalışmada da dijital çağın ürünlerinin dinin anlaşılma biçimleri ve gerek bireysel gerekse toplumsal alanda dini yaşam pratikleri üzerindeki etkisinin ne olduğu ve ne gibi değişimleri beraberinde getirdiği sorularına cevap aranmıştır. Dijital din, siber din, online religion gibi ifadeler çerçevesinde dijital çağda din ve dini yaşam konusuna ilişkin mevcut durum analiz edilmiştir. Çalışmanın dijitalleşmeyle birlikte karşımıza çıkan büyük veri, infobezite, medya vaizliği gibi kavramları din ile ilişkileri bağlamında değerlendirmesiyle alana katkı sunacağı düşünülmektedir. Çalışma, dijitalleşme ve dini yaşam konusunu sanayi devrimi ve küreselleşme kavramları ile ilişkilendirerek ele alması bakımından da önem taşımaktadır.