Şanliurfa-Edessa Phoeni̇x Mozai̇ği̇ni̇n Sanat Eleşti̇rel Yöntemle, İkonografi̇k Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

Bu çalışma, Şanlıurfa-Edessa bölgesinde keşfedilen Phoenix (Zümrüdü-Anka) mozaiğini sanat eleştirisi yöntemiyle inceleyerek ikonografik bir değerlendirme yapmayı hedeflemektedir. Phoenix, Türk ve dünya mitolojilerinde yeniden doğuşun ve ölümsüzlüğün simgesi olarak bilinir. Bu figür, farklı kültürlerde farklı isimlerle yer almış ve mozaik gibi sanatsal formlarda tasvir edilmiştir. Şanlıurfa-Edessa mozaiği, antik döneme ait nadir bir örnek olarak, Phoenix'in efsanevi kimliğini somutlaştıran önemli bir arkeolojik sanat eseridir. Çalışmada, mozaiğin yapım teknikleri, kullanılan malzemeler ve üslup özellikleri detaylandırılarak dönemin sanatsal ve kültürel etkileri incelenmiştir. Aynı zamanda, mozaiğin bulunduğu mimari yapı ve bu yapının işlevi üzerinde durulmuş, Phoenix figürünün sanatsal ve ikonografik detayları analiz edilmiştir. Bu figürün duruşu, kanat açıklığı, tüylerinin renk ve desen özellikleri mitolojik anlatılar ile karşılaştırılarak, sanatçıların hangi temalara vurgu yaptığı ve bu tasvirin hangi mesajları taşıdığı yorumlanmıştır. Mozaiğin yerel halk üzerindeki etkisi ve eserin toplumsal, dini, kültürel anlamları değerlendirilen diğer unsurlar arasındadır. Çalışma, Şanlıurfa-Edessa mozaiğinin sanatsal ve estetik değerini vurgularken, aynı zamanda dönemin inanç sistemi ve toplumsal yapısı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.