Sebe Yazıtları Işığında İslâm Öncesi Yemen'de Mabed

Abstract

Bu araştırma İslâm öncesi Yemen’in çoktanrılı döneminde (MÖ. VIII-MS. IV) mabed ekseninde yürütüldüğü görülen dinî, siyasî, hukukî ve ekonomik yapının detaylarını Sebe yazıtları ışığında incelemeyi hedeflemektedir. Kurum, tanrının haremi, siyasî meşruiyet zemini, hukukun mercii ve ekonomik merkez olarak ele alınmıştır. İnceleme sonucunda mabedin, toplumu oluşturan bireylerin tanrı tasavvurlarını ve değer algılarını yansıttığı, sosyal ve siyasî hayatın görünen yüzü olarak toplum ve siyasî iktidar ilişkilerine dair izler barındırdığı, bir kul olma vasfını kaybetmeyen din adamlarının mabed merkezli ekonominin temel belirleyicileri haline geldiği, mabed haremi dahilinde işlerini yürüttükleri belirtilen sanatkar, zanaatkar, heykeltraş ve taş ustalarının ürettikleri takdime emtialar ve kaydettikleri yazıtlarla bir arşiv görüntüsü veren mabedlerin Sebe medeniyetinin bugüne taşınmasına katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.