Seçilmiş Bazı OECD Ülkelerinde Mükellef Hakları: İngiltere, ABD, Avustralya ve Kanada

Abstract

Demokratik toplumlarda mükellefler, vergilendirmeye ilişkin mevzuatı düzenleyen ve vergi kanunlarına uymak amacıyla yapılması zorunlu olan mükellef haklarına sahiptirler. Kavram olarak mükellef hakları, vergi mükellefleri ve devlet arasında ortaya çıkan hukuki ilişkilerde ve mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu sağlayan tanınmış haklar olarak ifade edilmektedir. Mükellef hakkının ortaya çıkışı ise, devletin vergilendirme yetkisinin sınırlandırıldığı dönem olan 1215 Magna Carta'ya dayanmaktadır. Mükellef hakları özellikle yirminci yüzyılın dördüncü çeyreğinden sonra önemli bir konu olmuştur. Günümüzde ise mükellef hakları, mükellef odaklı yaklaşımı ile vergi idarelerinin yeniden yapılandırılmasının önemli bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Birçok ülkede mükellef haklarının düzenlenmesi ve bu hakların açıklanması konularına önem vermektedir. Mükellef haklarının açıklanmasında öncü olan ülkeler arasında İngiltere (1986), ABD (1988), Avustralya (1997) ve Kanada (2007) gibi OECD ülkeleri olmaktadır. Bu çalışmada OECD ülkeleri içerisinde yer alan ABD, İngiltere, Avusturalya ve Kanada gibi ülkelerde yer alan mükellef hakları karşılaştırmalı olarak incelenecektir.