Η σταδιακή αύξηση των λευχαιμικών κυττάρων στη Β-ΧΛΛ δεν είναι προϊόν αυξημένουρυθμού πολλαπλασιασμού, αλλά είναι κυρίως αποτέλεσμα της μακράς επιβίωσης αυτών,που οφείλεται στην αναστολή της φυσιολογικής διαδικασίας της απόπτωσης ή, όπως λέγε-ται, Προγραμματισμένος Κυτταρικός Θάνατος (ΠΚΘ).Η αναστολή της απόπτωσης δεν αποτελεί αυτόνομη ιδιότητα του λευχαιμικού κυττάρου,αλλά πιθανό να οφείλεται και στην συνεπικουρική δράση κυττάρων του μικροπεριβάλλο-ντος και των εξ αυτών παραγομένων κυτοκινών. Κυρίως, όμως, η απόπτωση (Π.Κ.Θ.)ρυθμίζεται από παράγοντες γνωστούς και αρκετά μελετημένους από διάφορες ερευνητικέςομάδες, όπως:α. Η οικογένεια των μορίων Bcl-2 αποτελείται από πρωτεΐνες των οποίων η κύριαλειτουργία τους είναι η ρύθμιση της απόπτωσης και μάλιστα με έντονη αντι-αποπτωτικήδράση.Στην έρευνά μας διαπιστώθηκε σημαντικά μεγαλύτερη έκφραση bcl2 και μικρότερη όψιμηαπόπτωση στους ασθενείς με Β-ΧΛΛ σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες p=0.0002 καιp=0.0003 αντίστοιχα ενώ για την πρώιμη απόπτωση δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντικήδιαφορά p = 0.1298.β. Πρόσφατα τα τελομερίδια και η τελομεράση, η οποία υπερ-εκφράζεται στα λευ-χαιμικά κύτταρα, έχουν εμπλακεί για τους ρόλους τους στη ρύθμιση της διάρκειας ζωής,της αναπαραγωγής και του Προγραμματισμένου Κυτταρικού Θανάτου. Η τελομεράσηαποκαθιστά το μήκος των τελομεριδίων που χάνεται σε κάθε κυτταρική διαίρεση και έτσιτα κύτταρα αποκτούν απεριόριστη ικανότητα κυτταρικών διαιρέσεων, όπως συμβαίνειστις νεοπλασίες, που είναι και η Β-ΧΛΛ.Στη δική μας εργασία το μέσο μήκος τελομεριδίων ασθενών πασχόντων από Β-ΧΛΛ ήτανσημαντικά μικρότερο σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες (P=0.0014).Η δραστηριότητα της τελομεράσης ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στους ασθενείς σε σχέσημε τους μάρτυρες ( P=0.0041).Στους πάσχοντες από Β-ΧΛΛ η λειτουργία της τελομεράσης είναι εντονώτατη, για να δια-τηρείται έτσι το μήκος των τελομεριδίων, που χάνεται σε κάθε κυτταρική διαίρεση, τοκύτταρο να μην οδηγείται στο θάνατο, ώστε να αυξάνεται ο αριθμός των λευχαιμικών κυτ-τάρων. Δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ μήκους τελομεριδίων και τελομεράσης με ταστάδια της νόσου κατά Rai και Binet και μεταξύ του βαθμού απόπτωσης και δραστηριότη-τας τελομεράσης υποδηλώνοντας ότι άλλοι μηχανισμοί πιθανότατα προερχόμενοι από τομικροπεριβάλλον του νεοπλάσμαστος ευθύνονται για την αναστολή της απόπτωσης in vivo.