Situacioni Činioci Afektivnog Stanja – Afektivne Promene Tokom Mirovanja I Indukcije Afekta

Abstract

Većina kognitivnih modela pretpostavlja da se depresivno raspoloženje javlja kao odgovor na određeni stresni podsticaj iz sredine čak i niskog intenziteta, dok je pretpostavka neurobioloških modela da proces koji dovodi do depresivnog raspoloženja može biti pokrenut i u odsustvu bilo kakvih zahteva ili podsticaja iz okruženja. U ovom istraživanju su proveravane pretpostavke koje proističu iz dve relativno nezavisne teorijske perspektive – kognitivne i neurokognitivne, a koje se tiču situacionih činilaca koji, zavisno od nivoa vulnerabilnosti, dovode do afektivnih promena, i eventualno mogu otpočeti razvoj depresivnih simptoma. Uzorak je bio sačinjen od 72 ispitanika prosečne starosti 25 godina (SD = 4.18), uz upadljivo veću zastupljenost ispitanika ženskog (75.3%) pola. U prvoj grupi (N = 36), ispitanici su podvrgnuti standardnoj proceduri indukcije afekta koristeći muzički metod. U drugoj grupi primenjena je procedura bihejvioralne paradigme mirovanja (N = 36). Rezultati su pokazali da su obe procedure dovele do promena u raspoloženju, a dobijen je i značajan efekat interakcije eksperimentalnog uslova, vremena merenja, i vulnerabilnosti, kada je u pitanju negativni afekat. Obe eksperimentalne procedure dovele su, u obe grupe, do značajnog pada u nivou pozitivnog afekta. Promene u afektu nastupile su i kod vulnerabilnih i kod nevulnerabilnih ispitanika. Međutim, kod vulnerabilnih ispitanika koji su imali zadatak mirovanja došlo je i do blagog povišenja negativnog afekta, koje nije registrovano u grupi sa indukcijom afekta bez obzira na vulnerabilnost. Dobijeni rezultati daju delimičnu potvrdu kognitivnim, ali i neurobiološkim modelima.