Giriş: İdyopatik Parkinson Hastalığı (İPH)’nda hastalığın şiddeti
artıkça uyku bozuklukları, gündüz aşırı uyku hali gibi ek sorunlar
karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca depresyon varlığı parkinson
hastalarının yaşam kalitesini kötü etkilemektedir. Çalışmamızda İPH’
ın ileri evrelerinde uyku bozuklukları ile gündüz uykululuk hali ve
bunun depresyonla ilişkisini göstermeyi amaçladık.
Yöntemler: Çalışma Mart 2012 ve Temmuz 2013 tarihleri
arasında kesitsel araştırma yöntemiyle inceleme amaçlanarak,
Nöroloji Ana Bilim Dalı Hareket Bozuklukları Polikliniği’ ne başvuran,
İPH tanısı alan 42 hasta ve 48 sağlıklı birey çalışmaya alındı. İPH
grubunda Hoehn&Yahr (H&Y) Değerlendirme Skalaları ile hastalık
derecelendirildi. Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HAM-D)
ile depresyon değerlendirmesi yapıldı. İPH ve kontrol grubuna gece
uykusu ve gündüz uyuklamalarının değerlendirildiği Parkinson
Hastalığı Uyku Ölçeği (PHUÖ), gündüz uykululuğunun değerlendirildiği
Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) uygulandı. Hastaların yaş, cinsiyet,
medeni durumları değerlendirildi ve kontrol grubu ile karşılaştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya alınan İPH’ ın EUÖ skoru arttıkça PHUÖ
skorunda anlamlı düzeyde azalma gerçekleşmektedir ve bu artışın
derecesi güçlü bir düzeydedir (r=-0,615; p=0,000). EUÖ arttıkça
HAM-D skorunda anlamlı düzeyde artış gerçekleşmektedir ve bu
artışın derecesi orta düzeydedir (r=0,388; p=0,000). PHUÖ değeri
arttıkça, Hamilton ve Hoehn-Yahr değerinde anlamlı düzeyde azalma
gösterdiği belirlenmiştir ve bu ilişkinin dereceleri güçlüdür. (Hamilton
için r=-0,569 p=0,000; Hoehn-Yahr için r=-0,63 p=0,000). H&Y değeri
arttıkça HAM-D skorunda anlamlı artış gözlenmektedir (r=0,422;
p=0,005).
Sonuç: Parkinson Hastalığının genel değerlendirmesi ve tedaviye
yaklaşımında uyku bozukluğu önemli bir parametre olabilir. Ayrıca
Parkinson hastalarında depresyon, hekimler tarafından aktif olarak
sorgulanması ve saptandığında mutlaka tedavi edilmesi gereken bir
ruhsal sorundur.
Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, depresyon, uyku
bozuklukları