(1) KATEDRA ZA ZDRAVSTVENU NEGU, MEDICINSKI FAKULTET, UNIVERZITET U NOVOM SADU, (2) VISOKA MEDICINSKA ŠKOLA STRUKOVNIH STUDIJA, ĆUPRIJA, (3) ZDRAVSTVENI CENTAR, ZAJEČAR, (4) KLINIKA ZA NEUROLOGUJU, KLINIČKI CENTAR VOJVODINE, NOVI SAD, (5) KATEDRA ZA NEUROLOGIJU, MEDICINSKI FAKULTET, UNIVERZITET U NOVOM SADU
Sažetak:Uvod: Cilj ove studije je bio da proceni kvalitet spavanja, nivo dnevne pospanosti i umora kod zaposlenih studenata sestrinstva i utvrdi svaku moguću vezu između ovih varijabli. Metode: Studija je dizajnirana kao deskriptivna, analitička, studija preseka, a sprovedena je u dve visoke zdravstvene strukovne škole u Srbiji i Crnoj Gori na uzorku od N=76 studenata. Kao instrumenti istraživanja korišćeni su: Pitsburški indeks kvaliteta spavanja (Pittsburgh Sleep Quality Index -PSQI), za procenu kvaliteta spavanja, Epfortova skala pospanosti (Epworth Sleepiness Scale -ESS), za procenu nivoa dnevne pospanosti, Čalderov upitnik umora (Chalder Fatigue Questionnaire -CFQ), za procenu stepena umora, sociodemografski i upitnik o faktorima životnog stila i ponašanja. Rezultati: Kvalitet spavanja je kod 65,8% studenata ocenjen kao loš, a prisustvo prekomerne dnevne pospanosti i simptoma umora je potvrđen kod (50,0% i 55,3%) studenata. Prosečni ukupni skorovi PSQI, ESS i CFQ bili su značajno različiti u odnosu na pol, rad u smenama i zadovoljstvo trenutnim rasporedom rada. Između kvaliteta spavanja, prekomerne dnevne pospanosti i težine umora utvrđena je jaka pozitivna povezanost. Rezultati ove studije ukazuju na neophodnost uspostavljanja efikasnih obrazovnih strategija koje bi omogućile uspostvaljanje zdravih obrazaca spavanja među studentima sestrinstva i medicinskim sestrama, kao i implementiranje higijene spavanja u programe visokoškolskog obrazovanja na studijama sestrinstva.
Klučne reči:Studenti strukovnih studija, poremećaji spavanja; Pitsburški indeks kvaliteta spavanja (PSQI); Epfotova skala pospanosti (ESS); noćni rad; Čalderov upitnik umora (CFQ).
Summary:Introduction: The aim of this study was to assess sleep quality, level of daytime sleepiness and fatigue among working nursing students and to determine possible relations among them. Methods: It was a descriptive, analytical cross-sectional study conducted in two Colleges of Health Studies in Serbia and Montenegro on a sample of 76 students. Instruments used in this research included: The Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) for the assessment of sleep quality, The Epworth Sleepiness Scale (ESS) for the assessment of level of daytime sleepiness, The Chalder Fatigue Questionnaire (CFQ) for the assessment of fatigue rates, the socio-demographic questionnaire and the questionnaire on behavior and lifestyle factors. Results: Sleep quality was poor in 65.8% of students and symptoms of daytime sleepiness and fatigue were confirmed in 50.0% and 55.3% of students. The average values of the total score in the PSQI, ESS and CFQ were significantly different with respect to gender, shift work and satisfaction with the current work schedule. The strong positive co...