Social Impact Assessment in Urban Regeneration: Sümer Neighbourhood Urban Regeneration Project

Abstract

Kentsel dönüşümün, kentlerde ve toplumda oluşturduğu etkilerin incelenmesi ve belirlenen hedeflere ulaşılabilmesi için gerekli stratejilerin belirlenmesi, başarılı kentsel dönüşümlerin ön koşuludur. Kentsel dönüşüm projelerinde en önemli problemlerden birisi; sosyal etkilerin değerlendirilmesine yönelik çalışmaların yetersiz olması ve özellikle dönüşüm alanında yaşayan halkın beklentilerinin yönetilmesine yönelik stratejilerin, sosyal etki değerlendirmesi yapılmaksızın belirlenmesi ve başarıya ulaşamamasıdır. Bu nedenle makalede, kentsel dönüşümde sosyal etki değerlendirmesine yönelik deneysel bir çalışma gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Makale literatür araştırması ve alan çalışması olmak üzere iki aşamada, nicel ve nitel değerlendirmeleri içeren karma bir metodoloji ile kurgulanmıştır. Kentsel dönüşüm ve sosyal etki değerlendirmesine yönelik literatür çalışmasının akabinde, İstanbul kenti Zeytinburnu ilçesi Sümer Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi örnekleminde alan çalışması yapılmıştır. Sosyal etki değerlendirmesi için Bina Sokak Mahalle Yöntemi ile oluşturulan kartlar kullanılarak, dönüşüm alanında yaşayan kişilerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak; görüşülen kişilerin mahalle ile ilgili değerlendirmelerinde mahalle kültürünün, mevcut çarşının ve küçük esnafların varlığını sürdürmesi, sosyal aktivite ve ortak kullanım alanlarının geliştirilmesi ve yerel iş olanaklarının artırılması konularına vurgu yaptıkları belirlenmiştir. Sokak ile ilgili değerlendirmelerinde ise, sokak kültürünün, komşuluk ilişkilerinin ve güven duygusunun devam etmesi, farklı gelir düzeyine ve yaşam alışkanlıklarına hitap eden konutların oluşturulması, çocuk oyun alanlarının ve engellilere yönelik tasarımların geliştirilmesi, canlı, hareketli, yaşayan sokakların oluşturulması konularına dikkat çekmişlerdir. Derinlemesine görüşmelerde kişilerin projeyi sahiplenmesi noktasında fikirlerinin önemsenmesine işaret etmeleri, özellikle sosyal etki değerlendirmesinin önemini vurgulamıştır.