Sociological Perspectives on The Social Model Of Disability

Abstract

Bu çalışmada sakatlık sosyal modelinde içkin bulunan sosyolojik perspektifler ele alınmaktadır. Sakatlık çalışmalarında başat konumda yer alan sosyal modelin önemli sosyolojik içerimlere sahip olduğu varsayılmaktadır. Sakatlık literatürüne teorik bir katkı sunmayı amaçlayan bu çalışma, sosyal modele dayalı yeni perspektiflerin hangi açılardan ele alınması gerektiğini tartışmaktadır. Çalışmada ilk olarak, sakatlığa dair ilk açıklamalara yer verilmekte ve sağlık sosyolojisine dayalı sapma paradigmasının sakatlığa nasıl yaklaştığı üzerinde durulmaktadır. İkinci olarak, sakat hareketinin nasıl ortaya çıktığı ve bunun sosyal model ile olan bağlantısı ele alınmaktadır. Burada kısaca sakat hareketinin gelişiminden bahsedilmekte ve bu hareketin bir sonucu olarak görülebilecek sosyal modelin İngiltere ve Amerika’daki farklı gelişim çizgilerinden söz edilmektedir. Üçüncü olarak, sosyal modele yönelik eleştirilerden hareketle ortaya çıkmakta olan sakatlık sosyolojisi paradigması ele alınmakta ve bu paradigmanın sakatlık araştırmalarında daha geniş bir perspektif sunduğu vurgulanmaktadır. Son olarak, sakatlık sosyal modeline dayalı hibrit modeller üzerinde durulmaktadır. Sonuçta sakatlık sosyal modelinin sakatlık çalışmalarında zengin bir teorik zemin oluşturduğu ve yeni bakış açılarına kaynaklık ettiği için hala kullanışlı bir model olduğu vurgulanmaktadır.