Sosyal Kaynak Belleği: Sosyal Etkileşimde Bulunduğumuz Kişileri Nasıl Hatırlıyoruz?

Abstract

ÖzKaynak belleği, bir bilgiyi diğer bilgilerden farklılaştıran, o bilginin daha çok bağlamsal özelliklerinin saklandığı bir bellek türüdür. Sosyal hayatın bir parçası olan sosyal etkileşimlerden elde ettiğimiz bilgilerin kaynak belleği üzerindeki etkisi son zamanlarda araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Bu çalışmanın amacı sosyal kaynak belleğinin temel mekanizmalarını açıklamaya yönelik olan çalışmaları derlemektir. Bu derlemenin ilk bölümünde sosyal etkileşim ilgili öne sürülen varsayımlar özetlenmiştir. Sonraki iki bölümde sırasıyla davranış detayları verilen yüzlerin ve sosyal işbirliği oyunundan (tutsak ikileminden) elde edilen sosyal bilginin kaynak belleği performansını nasıl etkilediği incelenmiştir. Sosyal bilgiye ilişkin kaynağın izlenmesi sürecinde negatif bilgiye daha çok eğilim gösterildiği görünmektedir. Ancak bu basit bir açıklama olacaktır. Genel olarak, kaynak belleği kategorik bir hatırlama sürecini gösteriyor gibi görünmektedir. Kaynak belleğinin bütün detayları bilinen bir hatırlama sürecine işaret etmemesi bellek yanlılıklarına sebep olmaktadır. Bellek bilgisinin zayıf olduğu durumlarda bilginin kaynağını takip edebilmek zorlaşır. Bu gibi bir durumda bilginin kaynağını atfederken daha çok kişinin sahip olduğu şemalar, inançlar, beklentiler veya kalıp yargılar etkili olur. Bu sebeple kaynak belleği yanlılıklarını araştırmak yanlış bilgi atfını önlemek için önemlidir. Kaynak belleğinin temel işleyiş mekanizmasını anlamak özellikle görgü tanıklığı konusuna ışık tutacaktır.