Soya Fasulyesi (Glycine max) Çeşitlerinin Soybean Mosaic Virus’a Dayanıklılık Durumlarının Belirlenmesi

Abstract

Soybean mosaic virus (SMV) soyanın en yaygın ve tahripkar viral patojenlerinden bir tanesidir. Virüsün kontrolünde dayanıklı çeşit kullanmak en etkili mücadele yöntemlerindendir. Bu çalışmada Türkiye’de tescil edilmiş olan 33 soya çeşidi 2023 yılında kontrollü koşullarda SMV’ye karşı test edilmiştir. Soya çeşitlerinin SMV’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesinde Samsun ilinde soya bitkisinden izole edilen SMV-STk izolatı kullanılmıştır. Her çeşide ait 10 soya bitkisi, virüs ile mekanik olarak inokule edilmiş ve inokulasyondan 21 gün sonra belirti oluşumuna göre bitkiler değerlendirilmiştir. Ayrıca bitkilerdeki virüs varlığı ya da yokluğu DAS-ELISA testi ile belirlenmiştir. Çalışma sonucunda 33 çeşitten 28 tanesi SMV ile sistemik olarak enfekteli hale gelmiş ve bu çeşitlerde DAS-ELISA (Double Antibody Sandwich Enzyme-linked Immunosorbent Assay) testi ile virüs tespit edilmiştir. Diğer yandan 5 çeşit SMV’ye karşı dayanıklı olarak bulunmuş ve dayanıklılık durumları DAS-ELISA testi ile doğrulanmıştır. Bu çalışmada SMV’ye dayanıklı olarak belirlenen çeşitler, Türkiye’de SMV’nin sorun olduğu soya üretim alanlarında önerilebilir.