Społeczno-kulturowe ramy pamięci w działaniach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na terenie Niemiec przełomu XIX i XX wieku

Abstract

Społeczno-kulturowe ramy pamięci w działaniach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" na terenie Niemiec przełomu XIX i XX wieku Tematyka dziedzictwa kulturowego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" rzadko zajmowała badaczy. W niewielkim stopniu odnoszono się zwłaszcza do działań organizacji wśród wychodźstwa polskiego na terenie Niemiec przełomu XIX i XX wieku. Wynikać to może z pewnego dualizmu, jaki charakteryzuje ruch sokoli, zwłaszcza istniejący w zaborze pruskim i na ziemiach niemieckich. Już działacze pierwszego polskiego towarzystwa gimnastycznego w Poznańskiem -inowrocławskiego gniazda "Sokoła" -postulowali obok rozwijania sprawności fizycznej cele zgoła odmienne. Akcentowali bowiem nie mniej istotną rolę/znaczenie pracy narodowej i społecznej na polu kultury. Podobnych przykładów jest zresztą wiele i trudno ustalić proporcje, w jakich akcja była prowadzona. W opracowaniach dotyczących działalności "Sokoła" na terenach zaboru pruskiego i wśród wychodźstwa w Niemczech podkreślano znaczenie pracy na polu kultury narodowej i oświaty, w mniejszym stopniu koncentrując się na aktywności gimnastycznej i sporto-wej1. Autorzy tego artykułu bynajmniej nie zamierzają rozstrzygać