Sporadic colorectal cancer – factors modulating individual susceptibility to cancer

Abstract

Rak jelita grubego (RJG) stanowi poważ-ny problemem epidemiologiczny w krajach wysoko rozwiniętych zarówno ze względu na stały wzrost zachorowań, jak i niewielki odsetek 5-letnich przeżyć pacjentów. Większość przypadków RJG (ok. 70%) stanowią zachorowania sporadyczne, których etiologia pozostaje niewyjaśniona. Ryzyko rozwoju sporadycznego RJG w dużej mierze zależy od indywidualnej wrażliwości na zachorowanie, kształtowanej przez współdzia-łanie czynników genetycznych z czynnikami środowiskowymi. Obecnie uważa się, że w modulowaniu tej wraż-liwości istotną rolę wśród czynników genetycznych odgrywają polimorfizmy genów niskiej penetracji (np. geny naprawy DNA). Najważniejszym czynnikiem środowiskowym są natomiast czynniki związane z dietą (np. nadmierne spożycie kwasów tłuszczowych omega 6 oraz czerwonego mięsa czy brak w diecie dostatecznej ilości warzyw i owoców).Słowa kluczowe: rak jelita grubego (RJG), geny niskiej penetracji, polimorfizm genów, dieta.Współczesna Onkologia (2010) vol. 14; 3 (211-216) Sporadyczny rak jelita grubego -czynniki modulujące indywidualną wrażliwość na zachorowanie Sporadic colorectal cancer -factors modulating individual susceptibility to cancerJustyna Gil, Agnieszka Stembalska, Izabela Łaczmańska, Maria Sąsiadek Katedra i Zakład Genetyki, Akademia Medyczna we Wrocławiu Epidemiologia raka jelita grubegoRak jelita grubego (RJG) występuje głównie wśród mieszkańców uprzemysłowionych i wysoko rozwiniętych ekonomicznie krajów. Według świato-wych danych statystycznych RJG jest jednym z częściej występujących nowotworów złośliwych i zajmuje 2.-4. miejsce pod względem częstości zachorowań. Rocznie na świecie odnotowuje się ponad 875 tys. nowych przypadków RJG [1]. Dane Krajowego Rejestru Nowotworów wskazują tendencję wzrostową zarówno w odniesieniu do liczby zachorowań na RJG, jak i liczby zgonów z powodu tego nowotworu w Polsce. Szacuje się, że RJG stanowi ok. 11,3% wszystkich nowotworów u mężczyzn i 10,4% u kobiet [2]. Wczesne wykrycie zmian o charakterze przednowotworowym lub nowotworowym znamiennie wpływa na okres przeżycia pacjentów. W Polsce RJG jest diagnozowany często w wysokim stopniu zaawansowania klinicznego, w związku z czym tylko ok. 30-33% pacjentów przeżywa 5 lat [2]. Istotne znaczenie dla obniżenia odsetka śmiertelności z powodu RJG ma więc udoskonalenie metod diagnostycznych umożliwiających rozpoznanie zmian przednowotworowych lub RJG we wczesnych stadiach rozwoju. Dziedziczny rak jelita grubegoW ok. 20-25% przypadków RJG głównym czynnikiem ryzyka jest dziedziczna predyspozycja genetyczna. Silne predyspozycje genetyczne stwierdza się w ok. 10% wszystkich RJG. Występują one jako jednogenowo uwarunkowane zespoły dziedzicznej predyspozycji do nowotworów: dziedziczny RJG niezwiązany z polipowatością, zespół polipowatości gruczolakowatej jelita grubego oraz inne rzadziej występujące zespoły.W wyżej wymienionych zespołach stwierdza się mutacje w genach kodujących białka naprawy DNA (np. mismatch repair -MMR) lub w genach supresorowych, charakteryzujące się wysoką penetracją (ba...

The Analysis of Incidence of Risk Factors of Neoplastic Diseases among Patients with a Diagnosed Neoplastic Disease

“…Also, various food products have an influence on neoplastic diseases development. Among Japanese inhabitants who consume the greatest quantities of rice a higher risk of colorectal cancer has been reported; a similar relation has been proved in Australia in case of high consumption of potatoes, while in American population, intake of higher number of snacks containing refined sugar correlated positively with a risk of cancer [26]. Among diet factors that may have an oncogenic effect, those that are perceived to be significant are high doses of nitrites and nitrates, salted foods, smoked and cured as well as too greasy or hot food [22][23][24].…”

“…Diet rich in red and processed meat is a factor that increases a risk of colorectal cancer. Probably, it results from usage of nitrites and nitrates as meat preservatives, accumulation of heterocyclic amines and cyclic polycyclic hydrocarbons during thermal treatment of meat, as well as big amount of haem that stimulates production of n-nitroso-compunds in gastrointestinal tract, which may lead to cancer development [26]. Among other risk factors are vitamins deficiencies, especially vitamin A and iron that are favourable to development of oral cavity cancer.…”

“…More and more data in carcinogenesis of colorectal cancer and other tumours diet-related concern an influence of insulin and insulin-like growth factor. Based on the research results concerning the American society, whose diet is mainly composed of carbohydrates, it has been found that there is a relationship between high glycemic index and an increased risk of cancer development [25,26]. Also, various food products have an influence on neoplastic diseases development.…”

“…There is a correlation between overweight, body mass index and a higher risk of cancer, mainly when it comes to colorectal cancer. According to the epidemiological research, overweight and obesity, that are becoming a growing epidemic among children and teenagers, are related to an increased risk of tumours in different parts of the body [23,24,26]. Diet rich in red and processed meat is a factor that increases a risk of colorectal cancer.…”

Environmental risk factors for cancer – review paper

“…The American Cancer Society estimates that among 1.5 million new cases of cancer diagnosed every year, at least 20% are the result of obesity. Epidemiological studies also show that obese patients treated oncologically have worse prognoses and greater mortality than patients with normal BMI [48,50]. The authors in their study have confirmed an increased risk of breast cancer in obese women compared to patients with normal weight.…”