Sporcularda Ahlaktan Uzaklaşmanin Güdüsel İkli̇m Ve Sporcularin Önem Verdi̇kleri̇ Özelli̇kler İle İli̇şki̇si̇

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sporcuların ahlaktan uzaklaşmaları ile algıladıkları güdüsel iklim arasındaki ilişkiyi belirlemek ve sporcuların ahlaktan uzaklaşmalarının önem verdikleri özelliklere göre (kazanma, kişisel gelişim ve eğlence) farklılık gösterip göstermediğinin ortaya koymaktır. Üç yüz otuz beş sporcu gönüllü olarak "Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği" ve "Sporda Ahlaktan Uzaklaşma Ölçeği" kısa formunu doldurmuşlardır. Elde edilen veriler, tanımlayıcı istatistikler; Pearson korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi (enter metodu) ve tek yönlü ANOVA kullanılarak SPSS 17.0 programı ile analiz edilmiştir. Korelasyon analizi sonucuna göre ahlaktan uzaklaşmanın algılanan ustalık iklimi (r =-.11) ve performans iklimi (r = .37) ile anlamlı şekilde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucuna göre, performans iklimi (β = .223, p <.001) ahlaktan uzaklaşmanın anlamlı bir belirleyicisidir [R2 = .06, F (2,332) = 10.875, p <.001]. Son olarak sporcuların önem verdikleri özelliklere göre ahlaktan uzaklaşma puanlarında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir [F (2,332) = 7,200, p <0,001]. Kazanmayı en önem verdiği özellik olarak belirten sporcuların ahlaktan uzaklaşma puanlarının, en önem verdiği özelliğin kişisel gelişim ve eğlenme olan sporculara göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak performans ve ustalık ikliminin ahlaktan uzaklaşma ile anlamlı derecede ilişkili olduğu belirlenirken, yalnızca performans ikliminin ahlaktan uzaklaşmaya anlamlı katkı sağladığı tespit edilmiştir. Ayrıca sporcuların ahlaktan uzaklaşmalarının en çok önem verdikleri özelliklere göre anlamlı ölçüde farklılık gösterdiği bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Sporda ahlaktan uzaklaşma, ustalık iklimi, performans iklimi, hedef.

Investigation of the Moral Decision-Making Attitudes of Football Coaches

“…In addition, the trainers stated that they faced immoral situations such as the psychology of the opponent by provoking them, the tempo of the game was reduced and the playing of illegal players, apart from these, in sports competitions. The moral climate provided by the coach affects the athletes (Sarı & Deryahanoğlu, 2019). The support of the trainers to their athletes ensures positive gains in terms of morality (Sarı, 2019;Sarı & Köleli, 2020).…”

“…Ayrıca antrenörler bunların dışında, spor müsabakalarında rakibin kışkırtılarak psikolojisinin bozulduğu, oyunun temposunun düşürüldüğü ve kaçak oyuncu oynatılması gibi ahlaki olmayan durumlarla karşılaştıklarını ifade etmişlerdir. Antrenörün sağladığı ahlaki iklim, sporcuları etkisi altına almaktadır (Sarı & Deryahanoğlu, 2019). Antrenörlerin sporcularını desteklemesi, ahlaki yönden olumlu kazanım elde edilmesini sağlamaktadır (Sarı, 2019;Sarı & Köleli, 2020).…”

“…Antrenör iyi bir organizatör, etkili bir yönetici, motivatör ve sporcuya bağımsızlık ve yeterlilik kazandıran bir eğitimcidir (Charman vd., 2001). Antrenörlerin oluşturduğu ahlaki iklim, sporcuları aynı doğrultuda etkisi altına almaktadır (Sarı & Deryahanoğlu, 2019). Antrenörler sporcularını desteklediklerinde olumlu sonuçlar (Sarı & Köleli, 2020) almış, bireyleri topluma kazandırmış (Çeyiz, 2007) ve sporcuları özerk (Sarı, 2019) hale getirmiştir.…”