BARBARA BUGAJ, TERESA LESZCZYŃSKA, MIROSŁAW PYSZ, ANETA KOPEĆ, JOANNA PACHOLARZ, KATARZYNA PYSZ-IZDEBSKA
CHARAKTERYSTYKA I PROZDROWOTNE WŁAŚCIWOŚCISTEVIA REBAUDIANA BERTONI S t r e s z c z e n i e Stevia rebaudiana Bertoni, z rodziny Asteraceae, pochodzi z Brazylii i Paragwaju. Wzbudziła zainteresowanie żywieniowców dzięki dwóm związkom: rebaudiozydowi A i stewiozydowi. Wymienione glikozydy mają właściwości słodzące do 300 razy silniejsze od sacharozy. Roślina charakteryzuje się rów-nież wysoką aktywnością przeciwutleniającą wynikającą m.in. z dużej zawartości polifenoli. Ekstrakty liści stewii wykazują korzystne działanie prozdrowotne. Wiąże się to ze specyficznym działaniem rośliny, obejmującym właściwości: przeciwzapalne, hipoglikemiczne, hipotensyjne, modulujące procesy immunologiczne, przeciwpróchnicze i przeciwwirusowe.Słowa kluczowe: Stevia rebaudiana, stewiozyd, słodzik niskokaloryczny, właściwości prozdrowotne Wprowadzenie Nadmierna konsumpcja cukru może być przyczyną problemów zdrowotnych, dlatego wciąż poszukuje się alternatywnych substancji o dużej mocy słodzącej, a równo-cześnie o małej kaloryczności. Najbardziej znanymi dodatkami do żywności, umożli-wiającymi wyeliminowanie sacharozy, są substancje intensywnie słodzące. Większość z nich należy do związków syntetycznych. Ich często metaliczny posmak nie zapewnia korzystnych wrażeń smakowych, a stosowanie niektórych związków może powodować uboczne skutki zdrowotne.Stevia rebaudiana, będąca źródłem naturalnych związków słodzących, może być pożądanym zamiennikiem cukru. Zasadność jej stosowania bywa kontrowersyjna, a status prawny rośliny jest niejednakowy w różnych krajach. Opisywane w literaturze właściwości prozdrowotne stewii nie są dostatecznie udowodnione, jednak zainteresowanie tą rośliną i popyt na nią powodują konieczność ich pełnego poznania. Ponadto,