Σκοπός Σκοπός της μελέτης ήταν να ερευνήσει την ύπαρξη οφθαλμικών παθήσεων σε ασθενείς με υποψία άπνοιαςΥλικό-μέθοδος Αυτή η τυχαιοποιημένη μελέτη περιλαμβάνει 135 ασθενείς (μέση ηλικία τα 47 έτη, max 85 και min 16). Διεξήχθη από τον Δεκέμβριο του 2001 έως τον Αύγουστο του 2004. Αφορά ασθενείς που παραπέμφθηκαν στα εξωτερικά ιατρεία της πνευμονολογικής κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας από διάφορες ειδικότητες του νοσοκομείου, αλλά και από ιδιώτες ιατρούς με υποψία άπνοιας στον ύπνο, υποβλήθηκαν σε οφθαλμολογική εξέταση και στη συνέχεια σε μελέτη ύπνου. Η οφθαλμολογική εξέταση έλαβε χώρα στα εξωτερικά ιατρεία της Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής και η μελέτη ύπνου στο εργαστήριο μελέτης ύπνου της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής. Ασθενείς οι οποίοι έπασχαν από συστηματικές παθήσεις συνδεόμενες με γνωστό οφθαλμολογικό ιστορικό αποκλείστηκαν από την μελέτη. Επίσης αποκλείστηκαν ασθενείς που η συνεργασία τους ήταν κακή κατά την διάρκεια της οφθαλμολογικής εξέτασης. Μετά το πέρας της μελέτης ύπνου και με τη λήψη των αποτελεσμάτων οι ασθενείς διαχωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιελάμβανε τους έχοντες άπνοια και η δεύτερη τους ασθενείς χωρίς άπνοια (φυσιολογικό δείγμα). Καινοτόμο γεγονός αποτελεί το ότι η παρούσα μελέτη προσπαθεί να συσχετίσει άπνοια, οφθαλμικές παθήσεις και παχυσαρκία.Αποτελέσματα Από μόνη της η άπνοια ή η παχυσαρκία δεν μπορούν να οδηγήσουν σε έκπτωση οπτικής οξύτητας (p>0,05), αλλά ο συνδυασμός τους ίσως. Υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ άπνοιας και βλεφαρίτιδας (p<0,05). Για την παρουσία υψηλής συχνότητας βλεφαρίτιδας στους απνοϊκούς υπεύθυνη είναι η άπνοια και όχι η παχυσαρκία. Οι παχύσαρκοι έχουν μια μεγαλύτερη πιθανότητα για ανάπτυξη βλεφαρίτιδας (p>0,05) έναντι των ΚΒΣ, αλλά όχι στατιστικώς σημαντική. Η μελέτη παρουσιάζει επιπλέον μια μέθοδο αξιολόγησης της παθολογικής ελαστικότητας του βλεφάρου και θεωρεί ότι το σύνδρομο χαλαρού βλεφάρου κατ’ ουσία είναι το μετέπειτα στάδιο της βλεφαροχάλασης. Είναι σαφές από τα αποτελέσματα της τρέχουσας μελέτης ότι η υπερελαστικότητα είναι συνδεδεμένη με την παχυσαρκία (p<0,05) και δείχνει ότι η παχυσαρκία από μόνη της μπορεί να οδηγήσει σε βλεφαροχάλαση, όπως και η άπνοια, (p<0,05) με άγνωστο μηχανισμό δράσης. Μολονότι υπάρχει σημαντικός αριθμός παχύσαρκων ασθενών με FES (Floppy eyelid syndrome), είναι προφανές ότι το FES σχετίζεται περισσότερο με το SAS (sleep apnea syndrome), (p<0,05) από ό,τι με την παχυσαρκία (p>0,05). Σε αντίθεση με λίγες ξένες δημοσιεύσεις, η παρούσα μελέτη δε βρήκε ότι υπάρχει σε απνοϊκούς ασθενείς υψηλή παρουσία τριχίασης, αδιευκρίνιστου οιδήματος βλεφάρων, εντρόπιου, εκτρόπιου, ιριδοκυκλίτιδας, καταρράκτη, κερατόκωνου, διαταραχών στο υαλοειδές, διαταραχών στην ωχρά, οιδήματος οπτικής θηλής (NAION, καλοήθη ενδοκράνια υπέρταση), όπως επίσης διαταραχές της μορφής των ενδοθηλιακών κυττάρων, αλλά ούτε ότι η πιθανή παρουσία αυτών συνδυάζεται με την παχυσαρκία. Οι διαταραχές στο Schirmer test, δε σχετίζονται με την άπνοια (p>0,05). Αντίθετα η παχυσαρκία από μόνη της μπορεί να οδηγήσει πιθανώς σε διαταραχή του Schirmer test. Όσον αφορά στο σύνδρομο ερυθρού οφθαλμού η μελέτη έδειξε ότι σχετίζεται με την άπνοια (p<0,05), αλλά όχι με την παχυσαρκία (p>0,05). Η μελέτη επίσης έδειξε ότι και η παχυσαρκία (p<0,05), αλλά και η άπνοια (p<0,05) από μόνες τους μπορούν να οδηγήσουν έναν ασθενή στην ανάπτυξη στικτής κερατίτιδας ή διαταραχής του χρόνου διάσπασης της προκερατίου δακρυϊκής στιβάδας (p<0,05), (Break Up Time). Η άπνοια έχει υψηλή συσχέτιση και με την υπερτονία (p<0,05) αλλά και το γλαύκωμα (p<0,05), αλλά δε φάνηκε σε αυτό να έχει ρόλο η παχυσαρκία (p>0,05). Αντίθετα με τις διεθνείς δημοσιεύσεις, δε βρέθηκε στατιστικά υψηλή παρουσία γλαυκώματος χαμηλής πίεσης (p>0,05) στους απνοϊκούς ασθενείς ούτε στους παχύσαρκους (p>0,05) σε σχέση με το φυσιολογικό δείγμα. Επίσης δε βρέθηκε συσχέτιση της άπνοιας και διαταραχών στα οπτικά πεδία των ασθενών (p>0,05). Οι διάφορες αλλοιώσεις στα αγγεία του βυθού δε σχετίζονται άμεσα με την άπνοια (p>0,05) αλλά σίγουρα όχι με την παχυσαρκία (p>0,05). Ο αστιγματισμός έχει στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την άπνοια (p<0,05), αλλά δε φάνηκε σε αυτό να έχει ρόλο η παχυσαρκία.Συμπεράσματα Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που διαμαρτύρονται για διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο τους και απευθύνονται σε ένα εργαστήριο μελέτης του ύπνου πάσχουν από σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο (60%). Οι περισσότεροι από αυτούς είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι (86%). Επίσης στη μεγάλη πλειοψηφία είναι άντρες (88%). Η άπνοια συσχετίζεται με την βλεφαρίτιδα, με την βλεφαροχάλαση, με το FES, το σύνδρομο ερυθρού οφθαλμού, με ανάπτυξη στικτής κερατίτιδας, με διαταραχές του BUT, με την οφθαλμική υπερτονία, με το γλαύκωμα και τον αστιγματισμό. Αντίθετα, δε συσχετίζεται με την απευθείας έκπτωση της οπτικής οξύτητας, με την τριχίαση, με το αδιευκρίνιστο οίδημα βλεφάρων, το εντρόπιο, το εκτρόπιο, την ιριδοκυκλίτιδα, τον καταρράκτη, τον κερατόκωνο, με διάφορες αλλοιώσεις στο υαλοειδές, αλλοιώσεις στην ωχρά κηλίδα, με οίδημα οπτικής θηλής, με βλάβες στην μορφή των ενδοθηλιακών κυττάρων του κερατοειδούς, με διαταραχές στο Schirmer test, με το γλαύκωμα χαμηλής πίεσης, με διαταραχές στα οπτικά πεδία των ασθενών ούτε με βλάβες στα αγγεία του βυθού. Σήμερα οι οφθαλμικές παθήσεις που συνδέονται με την άπνοια γίνονται ολοένα και πιο γνωστές. Η έγκαιρη διάγνωση της άπνοιας και των οφθαλμικών εκδηλώσεων που τη συνοδεύουν θα βοηθήσει στην καλύτερη ποιότητα ζωής του ασθενούς.