Sykes-Picot Antlaşması’ndan Sonra İngiltere ve Fransa’nın Ortadoğu’nun Paylaşım Planlarında Şerif Hüseyin’in Rolü ve Önemine Dair Bir Değerlendirme

Abstract

Uzun yıllar Ortadoğu üzerinde hakimiyet mücadelesi veren İngiliz ve Fransızlar, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı’nın Arap topraklarının paylaşımı için birlikte hareket etme noktasında anlaşmaya varacaklardı. İngilizler, bununla birlikte Osmanlı Devleti’ni içerden çökertmek için Mekke Emiri Şerif Hüseyin’e savaş sonrasında tesis edilmek üzere bir Arap Devleti kurulması vaadinde bulunarak onu isyan hareketinin içine çekeceklerdi. İngilizler, savaş amaçlarını gerçekleştirmek için savaş sırasında farklı zamanlarda aynı topraklar üzerinde Sykes-Picot Antlaşması ile Fransızlara, McMahon-Şerif Hüseyin Mektuplaşması ile Araplara ve Balfour Deklerasyonu ile de Siyonistlere birtakım vaatlerde bulunmuşlardı. 1917’de Bolşevik İhtilali’nin ortaya çıkması ve sonrasında meydana gelen gelişmeler, İngilizleri bölgede çok sıkıntılı bir sürece sokacaktı. Sykes-Picot Antlaşması’nın ifşa edilmesinden sonra İngilizler, Şerif Hüseyin’i küstürmemek ve onun taraf değiştirmemesini sağlayarak paylaşım konusunda onu ikna etmek için Fransızlarla birlikte yoğun bir diplomasi mücadelesi vermek durumunda kalacaktı.