T.C. Zi̇raat Bankasi A.Ş.’NİN Tarimsal Kredi̇leri̇ni̇n Reel Tarimsal Katma Değere Etki̇si̇ni̇n Kesi̇rli̇-Frekansli Fouri̇er Yöntemlerle Anali̇zi̇

Abstract

Tarım sektörü, nüfusun gıda ihtiyacını karşılaması, milli geliri yükseltmesi ve tarım dışı sektörlere girdi sağlaması nedeniyle ülke ekonomileri açısından stratejik bir sektör durumundadır. T.C. Ziraat Bankası A.Ş., tarım sektörüne yönelik kredi sağlamada geçmişten günümüze en fazla varlık gösteregelmiş ticari bankadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki tarımsal kredilerin reel tarımsal katma değere etkisini ortaya koymaktır. Amaç kapsamında 1977-2022 dönemini kapsayan yıllık veri setleri toplanmıştır. Toplanan veriler, Kesirli-Frekanslı Fourier Augmented Dickey-Fuller (KFFADF), Kesirli-Frekanslı Fourier Autoregressive Distributed Lag (KFFARDL) ve Kesirli-Frekanslı Fourier Toda-Yamamoto (KFFTY) testleri sırasıyla uygulanarak analiz edilmiştir. Analiz bulgularına göre bağımlı ve bağımsız değişken I(1) olup aralarında eşbütünleşme ilişkisi vardır. Söz konusu ilişkiye göre tarımsal kredi bakiyesinde yaşanan %1’lik yükseliş, reel tarımsal katma değeri kısa dönemde %0.04, uzun dönemde ise %0.06 kadar yükseltmektedir. Son uygulanan nedensellik testi, bu pozitif ilişkiyi doğrular niteliktedir. Bulgulardan hareketle Türkiye’de tarım sektörünün ekonomiye sağladığı katkının sürekli olarak artması için devlet destekli olarak kullandırılan tarımsal kredilerin miktarının giderek artırılması önerilmektedir.