Tanzimat Dönemi Hukuk Eğitimi'nde Muallimhane-i-Nüvvab Okulları Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Özet19. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nde reform hareketlerinin hayata geçirildiği bir zaman dilimi olmuştur. Fransız İhtilalinden sonra Avrupa kıtasında başlayan milliyetçilik akımlarının, çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti'ni, isyanlara ve ayrılıkçı fikirlere götürdüğü bir ortamda Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla bu durumun önüne geçilmeye çalışılmıştır. Osmanlı Devleti'nde klasik dönemde mahkemeler şer'i hukuka göre karar veren kadılarca idare edilirdi. Kadılar medrese eğitimi aldıktan sonra derece ve kıdemlerine uygun bölgelere atanarak adaletin tesisi için çalışırlardı. Tanzimat Dönemi ile Batı kanunları iktibas edilmiş ve bu kanunlara uygun yargılama yapan mahkemeler kurulmuştur. Kurulan mahkemelerde bu kanunları anlayıp, uygulayabilen nitelikte kadı-naibler yetiştirmek amacıyla Batı tarzı eğitim veren kurumlar oluşturulmuştur. Çalışma konumuz olan hukuk eğitimi kapsamında Muallimhane-i-Nüvvab okulları atılan ilk somut adım olması nedeniyle önemlidir. Çalışmada bu okula ilişkin veriler toplanmaya çalışılmıştır. Nüvvab Okulları'nın sadece Anadolu topraklarında değil Balkanlarda da açıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle Şumnu ve Saraybosna Nüvvab Mektepleri de çalışmada kendisine yer bulmuştur. Okullara ilişkin kuruluş amaçları, fiziki şartlar, giriş ve mezuniyet şartları, mezunlara ilişkin bilgiler yönüyle kurum aydınlatılmaya çalışılmıştır.