Tarihi Sirkeci Garı Gümrük ve Ambar Binalarının Endüstri Mirası Kapsamında Değerlendirilmesi ve Koruma Önerileri

Abstract

Endüstri Devriminin, Batılılaşma ve ulaşım alanındaki sembolü olan demiryolu mirası tarihimizin önemli kültür varlıkları olarak değerlendirilmektedir. Bu mirasa hizmet eden tarihi istasyon yapıları; gelişen demiryolu teknolojisi, kullanıcı ihtiyaçlarının farklılaşması ve bu alanların geleceği konusundaki hukuki çatışmalardan ötürü yıkılmaya yüz tutarak atıl duruma düşmüştür. Ülkemizde demiryolu çalışmalarıyla atılan adımlardan biri olan ve Rumeli Demiryolu Hattı ile dış ticaret noktasında Avrupa’ya açılan kapıların başlangıç noktasında bulunan Sirkeci Gar Sahası yapılarından; gümrük binası özgün işlevini kaybederek günümüzde yeni işleviyle faal durumdayken, ambar binası ise atıl durumdadır. Bu çalışmada Sirkeci Garı Gümrük ve Ambar Binaları hakkında detaylı tarihsel ve mevcut durum araştırmalarının ardından geçmişten günümüze endüstrileşme ile dış ticaretteki öneminin ortaya koyulması ve yerinde yapılan analizlerle mevcut koruma sorunlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın sonunda yapının koruma altına alınmasına rağmen birçok koruma sorunlarının olduğu tespit edilmiş ve tabii ve beşerî etkilere açık halde kaderine terk edildiği görülmüştür. Bu noktada çalışma sonunda yapının gelecek nesillere aktarılmasında koruma yaklaşımı belirlenerek öneriler sunulmuştur.