Tedarik Zinciri İlişkilerinde Başarı Faktörü Olarak Güven Unsuru: Kavramsal Bir Çalışma

Abstract

Bu çalışmada; güvenin tedarik zinciri üzerinde etkisi ve tedarik zinciri üyeleri arasında güveni oluşturan çeşitli unsurlar incelenmiştir. Tedarik zinciri üyeleri arasında güvenin yokluğu, tedarik zincirinden beklenen performans başarısını olumsuz yönde etkileyecektir. Tedarik zinciri üyeleri arasında güven türleri tedarik zinciri içerisindeki mevcut ilişkilerin türüne göre de değişmektedir. Bu çalışmada aynı zamanda güvenin tedarik zinciri üzerindeki; işlemsel maliyetlerin azalması, ilişkilerin geliştirilmesi ve rekabetçi avantajın sağlanması gibi konularda sağladığı faydalar da incelenmiştir.

Tedarikçi-Bayi İlişkisinin Bayi Performansına Etkisi: Türkiye'de İnşaat Malzemeleri Sektöründe Lider Firma Örneği

“…Trust also brings a competitive advantage thanks to organizational relations. Trust between buyer and supplier significantly increases and affects performance (Başkol, 2014;Akrout, 2015). Nevins and Money (2008) focused on how distributors can add value to channel relationships and examined the international distribution channels' view of industrial dealers.…”

Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetiminde İşbirlikçi Paradigma

“…Bu noktada firmalar arasındaki güven kavramı işbirliği kapsamını belirleyen en temel unsur ve uzun vadeli stratejik ilişkilerin ön koşulu olarak görülmektedir (Başkol, 2014;Skandrani, Triki ve Baratli, 2011).…”

“…Firmalar arasında yüksek oranda bağımsız/ bireysel davranma eğilimi söz konusudur (Başkol, 2014). Tıpkı insan ilişkilerinde olduğu gibi, kendi şirket çıkarını diğer firmanın çıkarından önde tutma, ortaya çıkan çeşitli durumlarda fırsatçılık yapma ve diğer firmanın iyi niyetini ve verilerini kötüye kullanma sıklıkla görülür.…”

“…Literatüre bakıldığında, tedarik zinciri yönetiminde "firmalar arasındaki güven" kavramı ile "işbirliği" kavramı arasında pozitif bir ilişki olduğu kabul görmektedir (Başkol, 2014;Das ve Teng, 2001;Dirks ve Ferrin, 2001;Sundaramurthy ve Lewis, 2003). Konunun tedarik zinciri performansına direk olumlu etkileri olan en önemli unsurlarından biri olduğu (Başkol, 2014;Robson, Katsiekas ve Bello, 2008;), risk yönetimi ile yakın ilişki halinde olduğu (Harlan vd., 2003) ve artan güvenin tedarik zinciri yönetimindeki çeşitli risk unsurlarının azaltılmasında önemli rol oynadığı (Das ve Teng, 2001) literatürde sıkça bahsedilmektedir. Dolayısı ile firmalar arasındaki güven unsuru performans ve risk yönetimini direk etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak ortaya çıkmaktadır.…”

“…Güven unsurunu etkileyen çeşitli faktörlere bakıldığında, kaynaklarda çok farklı sınıflamaların yanında birbiri ile örtüşen kavramlar ve farklı kavramların birbiri yerine kullanımı sıklıkla görülmektedir (Akyuz ve Gursoy, 2014). Karşı firmanın uzmanlığı, tutarlılığı, geçmiş işlemlerdeki deneyimi, iyi niyeti, açıklığı, ilişkiye olan sadakati, dürüstlüğü, ilişkinin süresi gibi pek çok unsurun karşılıklı güveni etkilediği ortaya konmuştur (Akyuz ve Gursoy, 2014;Başkol, 2014;Cengiz ve Aksoy, 2007). Dolayısı ile firmalar arasında güvenin oluşması için ortak amaç ve hedef birliği, ortak çıkar, kısa vadeden ziyade uzun vadeli ilişkilere önem verilmesi ve bireysel çıkarlar yerine tedarik zinciri seviyesindeki performansın maksimizasyonu gerekmektedir.…”