StreszczenieWstęp: Choroba nowotworowa spełnia kryteria sytuacji kryzysowej. W okresie dorastania stanowi czynnik ryzyka dezorganizacji zachowania i pojawienia się nieprawidłowości w funkcjonowaniu, gdyż może przekraczać wydolność podmiotowych mechanizmów przystosowawczych jednostki. Istotne jest zidentyfikowanie zasobów, które mogą mieć ochronne znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju młodzieży w sytuacji choroby nowotworowej, a szczególnie strategii radzenia sobie oraz prężności w dostosowywaniu się. Celem badań było ustalenie, czy istnieje związek między zasobami osobistymi młodzieży z chorobami nowotworowymi, czyli prężnością i wykorzystaniem strategii radzenia sobie ze stresem, a wybranymi aspektami jej psychologicznego funkcjonowania przy pośredniczącym wpływie wieku, płci i czasu trwania choroby. Materiał i metody: W badaniach wzięło udział 60 adolescentów -30 osób leczonych onkologicznie i 30 osób zdrowych, w tym po 15 dziewcząt i 15 chłopców w wieku od 12 do 17 lat w obu grupach (M = 13,43 roku, SD = 1,88). Badania przeprowadzono przy użyciu Skali Pomiaru Prężności (SPP-18), Kwestionariusza "Jak Sobie Radzisz?" (JSR) oraz Testu Rysunku Rodziny L. Cormana. Wyniki i wnioski: Młodzież leczona onkologicznie ma mniejsze poczucie humoru i mniejszą otwartość na nowe doświadczenia, a większe kompetencje osobiste i tolerancję negatywnego afektu, które stanowią podwymiary konstruktu prężności. Młodzież chora bardziej intensywnie korzysta ze wszystkich strategii radzenia sobie w porównaniu z młodzieżą zdrową, ale jest też istotnie bardziej skłonna do stosowania mechanizmu regresji. Prężność jest słabo powiązana ze specyfiką psychologicznego funkcjonowania młodzieży z chorobami nowotworowymi, natomiast wykorzystanie strategii radzenia sobie ma duże znaczenie. Choroba nowotworowa stanowi źródło znacznych obciążeń młodego człowieka, ale służy kształceniu kompetencji zaradczych.
Abstract