The Effect of Philosophical Thinking-Based Early Literacy Program on Home Literacy Environments and Teachers' Opinions on Professional Development

Abstract

Bu araştırmanın amacı, aile eğitimi ve mesleki gelişim programı olarak geliştirilen Patik’le Başla Kitap’la Yaşa® Felsefi Düşünme Temelli Erken Okuryazarlık Programı’nın (PATİKEP) ailelerin ev okuryazarlık ortamlarına etkisini ve öğretmenlerin mesleki gelişimleri üzerine görüşlerini incelemektir. Bu çalışmada karma yöntemden yararlanılmış ve eş zamanlı desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda 53 ilde çocukları okul öncesi eğitime devam eden 1463 ebeveyne PATİKEP aile eğitim programı 28 hafta boyunca uygulanmıştır. Ailelerin ev okuryazarlık ortamları Ev Okuryazarlık Ortamları Değerlendirme Aracı (National Center for Learning Disabilities, 2019) ile değerlendirilmiştir. Nitel boyutta ise 53 ilden 211 okul öncesi öğretmenine PATİKEP mesleki gelişim programı 28 hafta boyunca uygulanmış ve öğretmenlerin çocuklarda felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerini desteklemeye yönelik mesleki yeterliklerine ilişkin görüşleri görüşme formları ile incelenmiştir. Nicel verilerin analizinde normallik dağılımlarına göre iki bağımsız değişken için t-testi, ikiden daha fazla değişken için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre PATİKEP’in ev okuryazarlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuştur. Ayrıca alt gelir düzeye sahip ebeveynlerin ev okuryazarlık ortamlarına ilişkin puanların orta ve üst gelir düzeye sahip ebeveynlere göre daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenleri çocuklarda felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerini desteklemeye yönelik mesleki yeterliklerinin geliştiğini ifade etmişlerdir. Öğretmenler erken okuryazarlık becerilerine ilişkin farkındalıklarının arttığını, etkileşimli kitap okuma yöntemi ile kitap okumaya başladıklarını, okuma öncesi hazırlık yaptıklarını, açık uçlu ve yaratıcı sorular sormaya başladıklarını, çocuklarla daha çok sohbet ettiklerini belirtmişlerdir. Aileler, evlerinde kitaplık oluşturmaktan dolayı memnuniyet duyduklarını öğretmenlere geribildirim olarak iletmişlerdir. Okul öncesi eğitim programlarında, aile eğitim programlarında ve mesleki gelişim programlarında felsefi düşünme temelli erken okuryazarlık becerilerinin desteklenmesine yer verilmesi önerilmektedir.