The effect of real exchange rates change on firm and sector export performance

Abstract

Bu çalışmanın amacı reel döviz kuru değişimlerinin Türkiye’deki üretici ihracatçı firmaların ihracat performansı üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaçla Türkiye ekonomisinde en çok ihracat yapan 100 üretici firmanın 2004-2020 dönemi için firmalara ait yıllık ihracat verileri kullanılarak, reel efektif döviz kuru ve ihracat ilişkisini analiz edilmiştir. Ayrıca dış talep göstergesi olarak kabul edilen en çok ihracat yapılan ülkelerin büyüme rakamları modele dahil edilerek panel GMM tahmincisi kullanılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular reel efektif döviz kurunda meydana gelen azalışın (Türk Lirasının değer kaybetmesi) ihracatı arttırdığını ortaya koymuştur. Aynı şekilde ekonomik büyüme değişkenlerinde meydana gelen artışın ihracatı artırdığı saptanmıştır. Çalışmada daha sonra 100 firma faaliyet gösterdiği sektöre göre en çok ihracat yapılan 5 farklı sektör şeklinde sınıflandırılarak reel efektif döviz kurunun sektörel bazlı ihracat etkisi test edilmiştir. Sektör bazlı analizden elde edilen bulgular ise şu şekildedir; reel efektif döviz kurunun düşmesi, otomotiv, demir çelik, tekstil ve elektrik-makine sektörlerinde ihracatı arttırırken, gıda sektöründe istatiksel olarak anlamsız bir ilişkinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.