Amaç: Bisfenoller (BP'ler), genel popülasyonun yaygın olarak kullandığı birçok üründe bulunan potansiyel
hormon bozuculardır. Bisfenol A (BPA) ise, vücudun metabolik sistemleri üzerindeki olumsuz
etkilerine rağmen, bazı plastik ve reçinelerin üretiminde uzun yıllardır kullanılan endüstriyel bir kimyasaldır.
BPA gibi toksik ajanlardan ve dolayısıyla çevresel kirleticilerden etkilenen en önemli organlardan
biri böbreklerdir. Ellajik asit (EA) fitokimyasal bir polifenol bileşiğidir ve yapılan birçok çalışmada EA’nın
antioksidan, anti-mutajenik, anti-kanser ve anti-apoptotik özellikler sergilediği rapor edilmektedir. Bu
çalışmanın amacı BPA ile indüklenen böbrek hasarı üzerine EA’nın etkisini ortaya koymaktır.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada 24 adet erkek rat, Kontrol, BPA (30 gün süreyle 25mg/kg), EA (30
gün süreyle 10 mg/kg) ve BPA+EA (30 gün süreyle sırasıyla 25mg-10mg/kg) olarak dört gruba ayrıldı
(n=6). Çalışma sonunda dekapite edilen ratlardan alınan böbreklerin ağırlıkları ile kan serumundan kan
üre nitrojeni (BUN) ve kreatinin değerleri ölçüldü. Bunun yanında böbreklerin genel histolojik görüntüsünü
ortaya koymak amacıyla Pikro Sirius Red boyaması, dokularda meydana gelen DNA hasarının ortaya
konulabilmesi amacıyla 8-hidroksideoksiguanozin antikoru kullanılarak immunohistokimyasal boyama
yapılmıştır.
Bulgular: Yapılan değerlendirme sonucunda sol böbreğe ait mutlak ve nispi ağırlığın BPA grubunda
artış gösterdiği, BPA+EA grubunda ise kontrole yaklaşarak düştüğü gözlenmiştir. Kan üre azotu (BUN)
ve kreatinin değerlerinde BPA grubunda kontrol grubuna göre ciddi artış olduğu görülmüş, BPA+EA
grubunda ise bu değerlerin azaldığı tespit edilmiştir. BPA kullanılan gruptan alınan böbrek dokularında
8-hidroksideoksiguanozin primer antikorunun glomerulus ve tubul yapılarında yoğun pozitif reaksiyon
verdiği, glomerulus yapısında dejenerasyon ve vakuolizasyon olduğu, bazı bölgesel nekroz alanları
bulunduğu ve tubul yapılarının bozulduğu gözlenmiştir. Buna karşın EA ve kontrol gruplarında birbirine
benzer şekilde oldukça az 8-hidroksideoksiguanozin pozitif alana rastlanmıştır. BPA ve EA’nın birlikte
kullanıldığı grupta ise gerek glomerulus yapısı gerek tubul yapılarında BPA’nın tek başına kullanıldığı
gruba göre düzelmeler görülürken 8- hidroksideoksiguanozin pozitif alanların azaldığı gözlenmiştir.
Sonuç: Toplumun her kesiminden bireylerin maruz kalma ihtimali olan BPA’nın böbrek dokusuna
vereceği muhtemel zararların, EA içeren gıda katkı maddeleri kullanılarak azaltılabileceği sonucuna
varılmıştır.