M elisa lekarska (rycina 1) jest rośliną osiągającą od 30 do 125 cm wysokości, której całą powierzchnię pokrywają miękkie włoski. Liście (rycina 2) są sercowatojajowate, lekko owłosione o długości od 4 do 8 cm i szerokości 3 cm. Mają barwę ciemnozieloną, lecz od spodu są szarozielone, zaś brzegi ich są karbowano-ząbkowane. Kwiaty są białe lub bladoróżowe, a nasiona, o długości od 1 do 1,5 mm, przyjmują ciemnobrązową lub czarną barwę. Surowiec stanowią liście i ulistnione szczyty pędów melisy lekarskiej, zebrane z roślin niekwitnących, szybko wysuszone w cieniu, w temperaturze poniżej 35ºC. Melisa lekarska to roślina rozpowszechniona na kuli ziemskiej, chociaż jej pochodzenie nie jest do końca wyjaśnione. Przypuszcza się, że pochodzi ze wschodniego regionu śródziemnomorskiego, zachodniej Azji, południowej Europy, Kaukazu i północnego Iranu [4]. Melisa lekarska wykorzystywana była w medycynie od najdawniejszych czasów. W średniowieczu była stosowana w zapobieganiu krwawień dziąseł, bólu zębów, ucha oraz zapalenia oskrzeli [5]. Thomas Cogen, angielski lekarz żyjący na przełomie XVI i XVII w., zalecał swym studentom codzienne picie naparu z melisy w celu poprawy pamięci. W duńskiej medycynie ludowej melisa była stosowana przy bezsenności spowodowanej smutkiem i melancholią [6], zaś w austriackiej-w formie naparu lub do użytku zewnętrznego (ze względu na olejki eteryczne)w chorobach układu pokarmowego i nerwowego oraz w problemach z wątrobą i woreczkiem żółciowym [7]. Inhalacje z olejku melisy były zalecane na koszmary senne. Melisa lekarska najczęściej Health benefits of lemon balm (Melissa officinalis L.) • More than 20 000 plant species are used in various traditional medicines around the world, and are considered as potential reservoirs for discovery of new drugs. One of these plants is Melissa officinalis L., commonly known as lemon balm, belongs to the family of Lamiaceae. For more than 2000 years, fragrant leaves of this plant have been widely used in cooking to add flavor to dishes. Moreover, lemon balm has also been used for the treatment of various mental diseases [1], migraines, digestion and cardiovascular problems [2], and sleeping aid [3]. Medicinal properties of Melissa officinalis L. Were first introduced by Dioscorides, the father of pharmacology, in De Materia Medica. Since them, medicinal properties of this plant were mentioned in many other medical books including Canon of Medicine by Avicenna. Melissa officinalis L. is listed in several pharmacopeias including European Pharmacopeia, British Herbal Pharmacopeia and Iranian Herbal Pharmacopeia. Modern studies demonstrated that Melissa officinalis L. has several biological properties including hypoglycemic, antioxidant, hypolipidemic, anticancer, antidepressant, antimicrobial, anxiolytic, anti-inflammatory, antinociceptive and spasmolytic properties. Melissa officinalis L. owes its biological properties to the chemical composition. The main active constituents of lemon balm are volatile compounds, terpenes, phenolic acids and flavonoids, while hydroc...