The Effects of National Risks, Geopolitical Risks and Global Uncertainty on the Value of the Turkish Lira

Abstract

Çalışmada, risk ve belirsizliklerin TL değerine etkileri grafikler yardımıyla yorumlanmış ve VAR modeliyle araştırılmıştır. Analizde, Türkiye’nin CDS primleri, jeopolitik risk endeks değerleri, Türkiye’nin belirsizlik endeks değerleri ve dünya belirsizlik endeksi değerleri 2010:03 – 2021:08 dönemleri için ele alınmıştır. Önce C-i-S (2009) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testleri yapılmış ve durağan serilerin nedensellik ilişkileri tespit edilerek EKK tahminiyle parametre katsayıları bulunmuştur. Kurulan VAR modelinde, etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması incelenmiştir. Bulgulara göre, en güçlü değişken CDS olup, sonuçlar teorik ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Sırasıyla dünya belirsizlik endeksi ve Türkiye belirsizlik endeksi değerlerinin CDS’in ardından etkili olduğu görülmektedir. TL üzerinde en az etkili değişken ise jeopolitik risklerdir. Sonuç olarak ulusal risklerin küresel risklere kıyasla döviz kuru üzerinde daha baskın olduğu görülmektedir.